زبان‌پريشي قشري: اختلالات و الگوي بازگشت/بهبود زباني در بيماران دوزبانه تركي-فارسي

Cortical Aphasia: Language Impairments and Recovery Patterns in Bilingual Turkish-Persian Aphasics

امروزه،بررسي و شناسايي دو پديده­ شگفت ­انگيز، يعني مغز و زبان، يكي از پيچيده ­ترين مسايل علمي به شمار مي ­رود. در مسير شناسايي بيشتر و دقيق­تر پيوند مغز و زبان، عصب ­شناسان زبان انواع اختلالات زباني ناشي از صدمات گوناگون مغزي، همانند زبان­پريشي (آفازي)، را بررسي مي ­نمايند. در اين مقاله، اختلالات زباني، نوع زبان­پريشي و الگوي بازگشت زباني دو بيمار زبان­ پريش دوزبانه تركي آذربايجاني-فارسي با آسيب قشري مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. روش بررسي: مطالعه حاضر يك تحقيق توصيفي از نوع بررسي موردي بود. جامعه­­ آماري اين پژوهش را افراد زبان­پريش دوزبانه تركي آذربايجاني-فارسي استان زنجان با آسيب قشري مغز تشكيل مي ‌دادند. از بين20 بيمار زبان­پريش دوزبانه كه حاضر به مشاركت در اين مطالعه بودند، 2 بيمار دوزبانه با آسيب قشري مغز با توجه به شاخص­ هاي شناختي، زباني و آسيب ­شناختي براي مطالعه انتخاب شدند. براي ارزيابي رفتار زباني آزمودني ­ها در هر دو زبان، از آزمون زبان‌‌پريشي دوزبانه (Bilingual Aphasia Test; BAT)استفاده شد‌‌. يافته ­ها: در تحليل داده­ هاي حاصل از آزمون­ هاي زبان­ پريشي دوزبانه مشخص شد كه زبان مادري (تركي آذربايجاني) بيمار اول نسبت به زبان دوم او (زبان فارسي) كمتر آسيب ديده است. اين بيمار در درك زبان فارسي نسبت به توليد آن مشكلات بيشتري دارد. تحليل داده­ هاي حاصل از اجراي آزمون­ ها روي بيمار دوم نيز نشان داد كه زبان مادري او (تركي آذربايجاني) نسبت به زبان دوم او (زبان فارسي) آسيب كمتري ديده است. همچنين، وي در زبان تركي آذربايجاني، همانند زبان فارسي در بخش درك اين زبان نسبت به بخش توليد آن عملكرد ضعيف ­تري از خود نشان داد. اين يافته­ ها نشان مي ­دهند كه نشانه ‌ها و نوع زبان­پريشي اين بيماران در زبان اول (تركي آذربايجاني) و زبان دوم (فارسي) يكسان بوده است. به­ طور كلي، تحليل داده ­ها نشان داد كه بيمار دوم در هر دو زبان نسبت به بيمار اول عملكرد زباني بهتري داشته است. نتيجه ­گيري: بر اساس يافته­ هاي اين پژوهش، نوع زبان­ پريشي هر دو بيمار در زبان اول (تركي آذربايجاني) و دوم (زبان فارسي) ورنيكه تشخيص داده شد. علاوه ­بر اين، الگوي بازگشت زباني هر دو بيمار با ويژگي ­هاي الگوي موازي مطابقت داشت. در نهايت، به نظر مي­ رسد كه بر اساس نوع زبان­پريشي و ناحيه­ آسيب­ ديده در مغز آزمودني­ هاي اين پژوهش، وجود آسيب در بخش قشري مغز؛ يعني، لوب­ آهيانه ­اي-گيجگاهي چپ (بيمار اول) و لوب ­هاي پيشاني و آهيانه­ اي چپ (بيمار دوم)، منجر به بروز علائم تقريباً يكسان و يك نوع زبان­پريشي (ورنيكه) در زبان اول و دوم، البته با درجات مختلف، شده است.

Purpose: Nowadays, the investigation of the brain-language relationship is considered to be one of the complicated scientific issues. Among the different scientific fields, neurolinguistics is more interested in exploring this relationship. The most important issues in neurolinguistic studies are the aphasias and language recovery patterns resulting from the damage of the cortical or subcortical brain structures in bi/multilingual aphasics. In this paper, linguistic impairments, aphasia type and recovery patterns in two bilingual Azerbaijani Turkish-Persian aphasics with cortical brain lesions were studied. Methods: The research method employed in this study was a descriptive one. Bilingual Azerbaijani Turkish-Persian aphasics living in Zanjan province constituted the study population of this study. As a sample, two subjects, based on their linguistic, pathological and cognitive conditions, were selected from twenty aphasics who were content to participate in this study. To evaluate their linguistic performance and gather the required data, the Turkish and Persian versions of the bilingual aphasia test (BAT), which includes 32 subtests, were employed. Results: Data analyses showed that the first patient (case A) had better linguistic performance in his L1 than his L2. Moreover, he had poor performance in the comprehension of his L2. Concerning the linguistic behaviors of the second patient (case B), it became clear that he had more linguistic disorders in his L2 compared to his L1. Besides, his language comprehension, compared to his language production, was poor in both languages. All in all, the second patient got better grades in the BAT subtests both in L1 and L2. Conclusion: The current findings showed that both patients had Wernicke’s aphasia in their L1 & L2. In addition, their language recovery patterns were assessed to be parallel. It seems, based on the type of the aphasia and the location of the damaged area of the subjects, that the presence of the lesions in the cortical areas (left parieto-temporal lobe in case A and left frontal lobe, insular & parietal lobes in case B) may lead to the similar aphasia and recovery patterns in the first and second languages of the bilingual Turkish-Persian patients.