برآورد ميانه دوز موثر داروي آنتي اسپاسموديك به كمك طرح سازوار با استفاده از روش تركيب مدل‌ها

Estimation of median effective dose of anti spasmodic medicine in adaptive design by combining the models

سابقه و هدف: برآورد دوزهاي هدف با دقت بالا، از اهداف مهم در مطالعات دارويي است و دست‌يابي به اين مهم در گرو طراحي مناسب مي‌باشد. يكي از انواع اين طرح‌ها، طرح سازوار است. در اين طرح به دوزهايي كه در همسايگي دوز هدف قرار دارند، نمونه بيش‌تري اختصاص مي‌يابد كه اين امر باعث افزايش دقت در برآورد دوز هدف مي‌شود. در اين مطالعه دوز هدف ميانه دوز موثر است كه شاخصي براي تعيين قدرت دارو مي‌باشد. هدف اين تحقيق، تعيين ميانه دوز موثر داروي آنتي اسپاسموديك در طرح سازوار با استفاده از روش تركيب مدل‌ها و مقايسه دقت آن با طرح موازي است. مواد و روش‌ها: هفتاد خوكچه هندي در هفت گروه ده‌تايي و در هر گروه يك دوز دارو مورد مطالعه قرار گرفت. هم‌چنين در اين تحقيق از طرح سازوار به روش Up-and-Down براي تخصيص نمونه به گروه‌ها استفاده گرديد و چهار مدل خطي، ايماكس، لگ خطي دوز- پاسخ و لجستيك دوز- پاسخ براي برازش به داده‌ها در نظر گرفته شد. در نهايت براي برآورد ميانه دوز موثر، از روش تركيب مدل‌ها استفاده و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار R انجام شد. يافته‌ها: در طرح موازي، به تمام دوزها 10 نمونه اختصاص يافت، اما در طرح سازوار، به هر يك از دو دوز 4-10 و 3-10 كه در همسايگي ميانه دوز موثر واقع شده‌اند، 21 مشاهده و در بقيه دوزها 7 نمونه تخصيص داده شد. در طرح سازوار ميانگين مربعات خطا 21 و در طرح موازي 59 به دست آمد. ميانه دوز موثر در مدل لجستيك دوز- پاسخ 5-10×8، در مدل لگ خطي دوز- پاسخ 6-10×8، در مدل خطي 6-10×5 و در مدل ايماكس 7-10×8 و در نهايت با استفاده از تركيب چهار مدل، ميانه دوز موثر 5-10×12 برآوردشد نتيجه‌گيري: با توجه به انعطاف‌پذير بودن طرح سازوار در تخصيص نمونه‌هاي بيش‌تر به دوز هدف كه موجب افزايش دقت برآورد مي‌شود، به نظر مي‌رسد در مطالعات دارويي اين طرح نسبت به طرح موازي كاراتر باشد.

Introduction: Estimation of target dose with high precision is a key goal in pharmaceutical studies that achieving this goal depends greatly on an efficient design. One of these adequate designs is adaptive design. The median effective dose is an important dose that is criterion for assessment the power of a medicine. The purpose of this study was estimation of the median effective dose of anti spasmodic medicine in adaptive design and comparison the precision of the estimation with conventional parallel design. Materials and Methods: Seventy guinea pigs were divided into seven groups (n=10) and each group was studied for one dose. One of the adaptive designs that uses frequently in pharmaceutical studies is up-and-down design. In this design, the number of samples in each dose was determined. Then for estimation of median effective dose, we used a method of the combination of dose-response logistic, dose-response log-linear, linear and Emax models and R software was used for data analysis. Result: In parallel design, number of samples in each dose was 10, but in adaptive design, number of samples in and doses was 21 and other doses were 7. MSE in parallel design was 59 and in adaptive design were 21. Estimation of median effective dose in dose-response logistic was , in dose-response log-linear , in Emax and in linear model was . Using combination of the four models in adaptive design, median effective dose was estimated . Conclusion: In addition to flexibility of adaptive design that concentrates the allocation of observations near the target dose, it seems this design is more efficient than parallel design in medicinal studies.