كليدواژه :
مورفوديناميك , دره خضرآباد , رسوب شناسي , گرانولومتري
چكيده فارسي :
رسوب و ويژگي هاي آن از مهم ترين و متقن ترين شواهد و داده در بررسي شرايط محيطي از جنبه هاي مختلف اعم از شرايط زيستي، اقليمي (نوسانات و تغييرات)، تكتونيكي و حتي شرايط باستان شناختي و تمدني است. بنابراين، رسوب را از وجوه و نقطه نظرهاي مختلفي مانند جنس، مواد تشكيل دهنده، ذرات و قطر آن ها، ريشه درختان و آثار و بقاياي جانوران موجود در آن ها و... بررسي و مورد آزمايش قرار مي دهند. مطالعه حاضر به بررسي دانه سنجي رسوبات در حوضه آبريز خضرآباد كه در غرب شهر يزد قرار گرفته است، جهت شناخت و درك فرآيندهاي حاكم و اثر گذار بر تغيير ناهمواري ها و همچنين تغييرات اقليمي گذشته مي پردازد. جهت اين امر، پس از بازديد ميداني از حوضه شش نمونه رسوب در طول دره-رودخانه خضرآباد برداشت و پس از انتقال به آزمايشگاه، شستشو و خشك گرديدند. سپس مقدار حدود 300 گرم براي هر نمونه در دستگاه گرانولومتري به مدت 15 دقيقه قرار داده شدند. قطر الك هاي مورد استفاده در اين آزمايش از درشت به ريز به ترتيب 2000، 1000، 550، 355، 250، 125، 63 ميكرون بوده است. پس از مشخص كردن درصد رسوب روي هر الك به كمك نرم افزار Gradistat، عوامل آماري رسوب شناسي از قبيل ميانگين (Mz)، ميانه (Md)، انحراف معيار جامع (SDI)، چولگي جامع (SKI) و كشيدگي منحني (Ku) بدست آمد. نتايج آزمايش حاكي از چند خاستگاه و ژنز بودن رسوبات است به گونه اي كه فرآيندهاي جرياني، يخچالي و تكتونيكي را مي توان به ترتيب از مهم ترين عوامل دخيل در ايجاد اين رسوبات قلمداد كرد. از اين نظر، در كواترنر، حوضه تحت تاثير شرايط يخبندان و ذوب يخ قرار داد، علاوه بر آن تكتونيك نيز حوضه (بخش هاي مياني حوضه) را تحت تاثير قرار داده است. همچنين، بررسي پارامترهاي آماري حاكي از وجود سيلاب هاي بزرگ در منطقه مورد مطالعه است؛ چرا كه انحراف معيار در برخي از نمونه هاي رسوب بسيار بالا است.
چكيده لاتين :
Sediment and its characteristics is the most important witness and data for studying environment condition from point of climatic changes, tectonic condition view and also archaeology states. Therefore, sediment could be studied from point of genes, material, diameter, the root of trees, fauna, biota, and etc. in this research, we have studied granolometery of sediments of Qezrabad catchment, That is located in the west of Yazd city, to know dominant processes that have created and changed landforms in the Qezrabad catchment and also, past climatic changes. To do this, we sampled sex cases after field study. Then, we took samples to the laboratory of geomorphology, and put about 300 grams inter shaker set for any case for about15 minutes. The diameter of used meshes were 2000, 1000, 550, 355, 250, 125, and 63 mm in orderly. Then, using Gradistat software we calculated statistics parameters includes Mz, Md, SDI, SKI, and Ku. Results show that sediment has some geneses, so that fluvial, glacial, and tectonic processes are the most important factors in creation and changes of the sediments in quaternary orderly. Thus, the region has been affected by glaciers and neo-tectonic activity in quaternary. Also, statistics parameters of sediments show mega-floods in the period, because, there is high standard deviation in the some sediment cases
