مطالعه تابع توزيع زنده ماني در بزغاله هاي كركي رايني از تولد تا يكسالگي

The study of survival distribution function in Raini Cashmere kids from birth to yearling age

سابقه و هدف: عليرغم تغييرات زياد در كشاورزي به دليل پيشرفت‌هاي صنعتي، جهاني شدن و پيشرفت‌هاي تكنولوژيكي، جمعيت بز در جهان افزايش يافته است. پرورش بز يكي از عناصر كليدي دخيل در اقتصاد كشاورزاني دارد كه در نواحي خشك و نيمه خشك دربرگيرنده بيشتر مساحت ايران زندگي مي‌كنند. حدود 30 ميليون راس بز كركي در سراسر جهان وجود دارد كه 4/5 تا 5 ميليون راس از آن‌ها در ايران پرورش داده مي‌شوند. بز كركي رايني مهمترين نژاد كركي كشور بوده و در جنوب شرقي ايران گسترده است و براي توليد گوشت و كرك نگهداري مي شود. تقريبا سه ميليون رأس از اين نژاد در استان كرمان وجود دارد. در سال‌هاي اخير برنامه ملي اصلاح نژاد به منظور مطالعه و حفاظت از تنوع ژنتيكي اين نژاد اجرا شده، ولي منجر به پيشرفت زيادي در سوددهي اقتصادي آن نشده است كه يكي از دلايل آن مي‌تواند فقدان يك شاخص انتخاب اقتصادي براي صفات پايه در برنامه اصلاح نژاد ‌باشد. زنده ماني يكي از صفات مهم اقتصادي و از عوامل تاثيرگذار بر درآمدزايي گله ها است زيرا هر گونه مرگ و مير يا حذف زودهنگام دام درآمد دامدار را كاهش مي دهد. بنابراين، ورود اين صفت در برنامه هاي اصلاحي مي تواند منجر به بهبود آن و در نتيجه بازدهي اقتصادي بيشتر شود. با توجه به اهميت زنده ماني و اينكه تا كنون زنده ماني بزهاي كركي رايني مطالعه نشده است، هدف از اين مطالعه بررسي تابع توزيع زنده ماني بزغاله هاي كركي رايني از زمان تولد تا يكسالگي بود. مواد و روش ها: در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از رﻛﻮرد‌ﻫﺎي زﻧـﺪه‌ﻣـﺎﻧﻲ ﺗﻌـﺪاد 3055 راس بزغاله (حاصل از 201 راس بز نر و 1309 راس بز ماده)، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻠﻪ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﺮورش و اﺻﻼح نژاد بز كركي رايني واﻗﻊ در شهرستان بافت كه ﻃﻲ ﺳﺎل‌ﻫﺎي 1386-1372 ﺟﻤﻊ‌آوري ﺷﺪه بودند، استفاده شد. توزيع فراواني علل حذف و تابع توزيع زنده ماني بزغاله‌ها تا سن يكسالگي با استفاده از نرم افزار R برآورد شد. يافته ها: ميزان حذف بزغاله‌ها از تولد تا سن يكسالگي برابر با 22/09 درصد مي‌باشد ﻛﻪ مقدار آن در سه ماه اول، دوم، سوم و چهارم به ترتيب 11/2، 5/08، 2/17 و3/64 درصد مي باشد. مهمترين دلايل حذف به ترتيب اولويت مازاد پرواري و مرگ در اثر بيماري بوده است. ميزان زنده ماني تجمعي بزغاله‌ها از تولد تا سن يكسالگي 77/91 درصد بود. ضريب تابعيت ميزان زنده ماني از سن نشان داد ﻛﻪ روزانه 0/048 درﺻﺪ از زنده ماني بزغاله‌ها ﻛﺎﻫﺶ مي يابد. نتيجه گيري: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدن ﻣﻴﺰان ﺗﻠﻔﺎت در ﺳﻪ ﻣﺎهه اول زﻧﺪﮔﻲ بزغاله‌ﻫﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد در ﻧﺤﻮة مديريت و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮورش بزغاله‌ﻫﺎ تجديد نظر گرديده و در كنار آن بهبود ظرفيت ژنتيكي و لحاظ نمودن صفت زنده ماني در برنامه هاي اصلاح نژادي مدنظر قرار گيرد.

Background and objectives: The goat population has been increasing globally despite major changes in agriculture due to industrial progress, globalization, and technological advances in the developed countries. Goat farming is one of the key elements contributing to the economy of farmers living in the arid and semi-arid regions including most areas of Iran. There are 30 million heads of cashmere goats around the world and 4.5-5 million heads of cashmere goats are bred in Iran. Raini goat is one of the most important Iranian native goats that spread in the southeast of Iran where these animals are kept for both meat and cashmere production. There are almost 3 million heads of this trait in Kerman province. Although many breeding programs were performed, but did not lead to much progress in its economic profitability. One of these reasons can be lack of an economic selection index for basic traits. Survival is one of the most important economic traits and effects on income of farmers, because death or early culling of animals decreases income of breeders. Hence, involving survival trait in breeding programs can improve it and increase economic performance of animals. Considering the importance of survival, and the fact that survival of Raini goats has never been studied, the aim of this study was to estimate survival distribution function in Raini kids from birth to yearling. Materials and methods: Data set used in this study were 3055 records of kids (from 201 male goats and 1309 female) related to the breeding station of Raini goat located in the Baft city of Kerman province, collected during the years 1992 to 2007. The frequency distribution for causes of culling and survival distribution function of kids to yearling age was estimated by R software. Results: The overall kids’ culling up to yearling age was 22.09 percent, which in the first, second, third and fourth triplet months was 11.2%, 5.08%, 2.17%, and 3.64%, respectively. The most common causes of removing kids from the flock were extra-fattening kids and mortality due to illness, respectively. The accumulative survival from birth to yearling age of kids was 77.91 percent. The regression coefficient of survival showed that the survival rate decreased by 0.048 percent per day. Conclusion: Considering the higher mortality rate in the first three months of life, it can be recommended to reconsider in the way of management and breeding system, improve genetic capacity and involve survival trait in breeding programs.