تبادلات گازي برگ انگور ياقوتي در شرايط تنش گرمايي در گلخانه و تاكستان

Leaf Gas Exchange and Chlorophyll Fluorescence in Yaghooti Grapevine under Heat Stress Conditions in Greenhouse and Vineyard

اين پژوهش با هدف مقايسه رفتار فيزيولوژيك و تبادلات گازي انگور ياقوتي در شرايط تنش گرمايي 45±1 درجه سلسيوس در گلخانه، تنش گرمايي 45±1 درجه سلسيوس در شرايط تاكستان در منطقه نيمه گرمسير قيروكارزين، و شرايط بدون تنش دماي 29±1 درجه سلسيوس در گلخانه ايستگاه تحقيقات كشاورزي زرقان روي تاك هاي سه ساله انگور ياقوتي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي به مدت دو سال انجام شد. مقدار فتوسنتز A هدايت روزنه اي gs غلظت دي اكسيد كربن داخل محفظه روزنه Ci مقدار تعرق E اندازه گيري و كارايي كربوكسيلاسيوني A/Ci كارايي مصرف آب A/E و كارايي واقعي مصرف آب A/gs محاسبه شدند. نتايج نشان داد كه همه صفات در سطح احتمال 1% معني دار بودند. بيشترين نرخ فتوسنتز درتاك هاي بدون تنش در شرايط گلخانه 9/46 ميكرومول CO2 در متر مربع در ثانيه و كاهش شديد در فتوسنتز تاك هاي قرار گرفته در شرايط تنش گرمايي مشاهده شد. مقدار فتوسنتز در تاك هاي قرار گرفته در معرض تنش گرمايي در شرايط تاكستان با 3/34 ميكرومول CO2 در متر مربع در ثانيه به طور معني دار بيشتر از فتوسنتز تاك هاي قرار گرفته در معرض تنش گرمايي در شرايط گلخانه بودند. اين نشان داد كه رفتار تبادلات گازي و فتوسنتز انگورهاي ياقوتي در شرايط گلخانه و تاكستان متفاوت است و هم چنين واكنش دمايي فتوسنتز اين رقم در طول فصل رشد با شرايط محيطي رشد منطقه سازگار شده است.

This research compares leaf gas exchange behavior and chlorophyll fluorescence parameters of Yaghooti grapevine cultivar under three conditions for two years including severe heat stress in greenhouse (45±1 ºC), greenhouse with normal conditions (28±1ºC), and severe heat stress in vineyards of Ghir-o-Karzin (a semi-warm region in Fars province). Leaf gas exchange parameters including photosynthesis rate (A), stomatal conductance (gs), substomatal CO2 concentration (Ci), transpiration rate (E), and chlorophyll fluorescence (Fv/Fm) were measured. Moreover, transpiration efficiency (A/E), intrinsic transpiration efficiency (A/gs) and carboxylative efficiency (A/Ci) were estimated. Results showed significant differences among all treatments for all gas exchange and chlorophyll fluorescence parameters. The most photosynthesis rate (9.6 μmol CO2 m2s-1) was found for vines grown under normal greenhouse condition. In vines subjected to heat stress in both greenhouse and vineyard conditions, a sharp decrease in photosynthesis rate and Fv/Fm was observed. Photosynthesis rate (3.34 μmol CO2 m2s-1) in vines subjected to heat stress under vineyard conditions was significantly higher than that of potted vines (2.00 μmol CO2 m2s-1) subjected to heat stress in greenhouse conditions. These results revealed that gas exchange behavior of Yaghooti vines against heat stress under vineyard conditions was different from gas exchange behavior in potted vines grown under heat stress in greenhouse conditions. It seems that the photosynthetic heat response of Yaghooti grapevine cultivar was acclimated to heat stress conditions during different growth stages. In other word, Yaghooti have an ability to acquire tolerance to heat stress (acquired thermotolerance).