ارزيابي كاربرد كود نيتروژن و تلقيح بذر با ازتوباكتر و آزوسپريليوم بر عملكرد، سرعت و دوره پر شدن دانه‌ ذرت رقم سينگل‌كراس 500

Evaluation of nitrogen fertilizer application and seed inoculation by Azotobacter and Azosprillium on yield, rate and grain filling period of corn SC-500 cultivar

به منظور ارزيابي كاربرد كود نيتروژنه و تلقيح بذر با ا زتوباكتر و آزوسپريليوم بر عملكرد، سرعت و دوره پر شدن دانه ذرت رقم سينگل كراس 500، آزمايشي در سال زراعي 1389 در مزرعه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان شرقي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. عوامل مورد بررسي مقادير كود نيتروژنه در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار از منبع اوره) به ترتيب به صورت N0، N1، N2 و N3 و تلقيح بذر با كودهاي زيستي (آزوسپريليوم ليپوفروم استرين OF، ازتوباكتر كروكوكوم استرين 5 و عدم تلقيح با باكتري به عنوان شاهد)، بودند. نتايج نشان داد كه بيشترين كارايي مصرف نيتروژن (35.13 كيلوگرم در كيلوگرم) در سطح كودي 60 كيلوگرم نيتروژن هكتار و كمترين آن (23.37 در سطح كودي 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به دست آمد. تلقيح بذر با كودهاي زيستي موجب افزايش كارايي مصرف كود نيتروژن نسبت به عدم تلقيح بذر شد. مقادير كود نيتروژنه و تلقيح بذر با كودهاي زيستي تاثير معني داري بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه داشت. بيشترين عملكرد دانه (9313.3 كيلوگرم در هكتار)، حداكثر وزن دانه (0.31 گرم)، سرعت (0.0089 گرم در روز) و دوره موثر پر شدن دانه (54.37 روز) در كاربرد 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در تلقيح بذر با آزوسپريليوم به دست آمد. از اين رو به منظور افزايش عملكرد دانه، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه ميتوان پيشنهاد نمود كه 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در تلقيح بذر با آزوسپريليوم به كار برده شود.

In order to evaluation of nitrogen fertilizer application and seed inoculation by Azotobacter and Azosprillium on yield, rate and grain filling period of corn SC-500 cultivar, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in farm of Agriculture and Natural Resource research center of Azarbaijan-e- Shargi province in 2011. The factors were included: nitrogen rates in four levels (0, 60, 120 and 180 kg/ha form urea) as N0, N1, N2 and N3 respectively and seed inoculation with rhizobacteria (without inoculation as control, seed inoculation with Azotobacter chrocococum strain 5, Azosprillium lipoferum strain OF). The results showed that maximum of nitrogen use efficiency (35.13 kg/kg) was obtained in application of 60 kg N/ha and minimum of it (23.37 kg/kg) was in application of 180 kg N/ha. Seed inoculation with bio fertilizersincreased nitrogen use efficiency compared to no seed inoculation. Nitrogen rates and seed inoculation with bio fertilizers had significantly effects on yield and yield components. Maximum of grain yield (9313.3 kg/ha), grain weight (0.31 gr), rate (0.0089 gr/day) and grain filling period (54.37 day) were obtained in seed inoculation with Azosprillium ×180 kg N ha-1. So, in order to increasing of grain yield, rate and grain filling period can be suggested that be applied 180 kg N ha-1 × seed inoculation with Azospirillum lipoferum.