بررسي اثر عصاره ورمي‌كمپوست و تنش خشكي بر شاخص‌هاي جوانه‌زني نخود (Cicer arietinum L.cv. Pirouz)

Interaction effects of vermicompost extract and drought stress on germination indices of chickpea (Cicer arietinum L.cv. Pirouz

عصاره كود ورمي­كمپوست به­دليل ساختار متخلخل، ظرفيت نگه­داري آب بالا، تنظيم كننده ­هاي رشد گياهي و وجود مقادير بالاي عناصر غذايي پرمصرف و كم مصرف، مي­تواند تأثير تنش­هاي مختلف را بر گياهان كاهش ­دهد. در اين راستا به­ منظور بررسي برهم ­كنش سطوح مختلف عصاره آبي ورمي­ كمپوست و تنش خشكي بر شاخص­هاي جوانه­ زني نخود آزمايشي به­ صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در دانشگاه صنعتي خاتم ­الانبياء بهبهان در سال 1393 انجام شد. عوامل مورد بررسي شامل عصاره ورمي­ كمپوست در چهار سطح (0، 5، 10 و 20 درصد حجمي) و تنش خشكي در چهار سطح (0، 0/3- ، 0/6- و 0/9- مگاپاسكال) بود. تنش خشكي توسط پلي ­اتيلن­ گلايكول 6000 اعمال شد. عصاره ورمي­ كمپوست در تيمار خشكي 0/3- مگاپاسكال توانست برخي شاخص ­هاي جوانه ­زني مورد بررسي را بهبود دهد، به­طوري­كه سطح 10 درصد عصاره بيشترين ميزان درصد جوانه ­زني (63/66 درصد)، طول ريشه­ چه (4/31 سانتي­متر)، سطح 20 درصد بيشترين ميزان وزن خشك ساقه­ چه (50/6 ميلي­گرم) و سطح 5 درصد بيشترين ميزان وزن خشك ريشه ­چه (89 ميلي­گرم) را در مقايسه با سطح شاهد داشتند. در تيمارهاي 0/6- و 0/9- مگاپاسكال، عصاره ورمي­ كمپوست به جز وزن خشك ريشه­ چه نتوانست كاهش شاخص ­هاي جوانه ­زني را كه در اثر تنش خشكي ايجاد شده بود، جبران كند. در حالت كلي پژوهش حاضر نشان داد كه كاربرد عصاره ورمي­ كمپوست در مرحله جوانه­ زني در سطوح بالاي تنش خشكي تأثير معني ­داري ندارد اما در تنش­ هاي خشكي ملايم (0/3- مگاپاسكال) مؤثر است.

Vermicompost extract can reduce negetive effects of different stresses on plant, due to its porous structure, high water storage capacity, and exsistance of some substances resembling hormones and plant growth regulators. This study was performed to investigate interactions of different levels of vermicompost extract and drought stress on germination characteristics of chickpea seedlings. The experiment was conducted in completely randomized design with four replications was conducted in 2014 at the Khatam Alanbia University of Behbahan. Seeds were sown in Petri dishes at different concentrations of vermicompost extract (0, 5, 10 and 20%) and four levels of negative water potential (0, -0.3, -0.6 and -0.9 MPa) that was prepared by PEG 6000. The seeds were placed in the germinator under controlled conditions.Vermicompost extract at -0.3 MPa significantly improved some germination indices, so that 10% levels of extract had the highest germination percentage 63.66%), radicle length 4.31 cm), 20% levels had the highest plumule dry weight (50.6 mg) and 5% levels had the highest radicle dry weight (89 mg) compared to control. Under -0.6 and -0.9 MPa, vermicompost extract, did not compensate for the negative effects of drought stress on germination characteristics. In general, this study showed that the use vermicompost extract during seed germination no significant effect under Severe drought stress, but under moderate drought stress (-0.3 MPa) is effective.