تأثير برنامه آموزشي تئوري محور در اتخاذ سبك زندگي سالم در مبتلايان به آرتروز زانو: يك مطالعه كارآزمايي باليني

Health educational program based on stage of change theory and life style in patients suffering from knee arthritis: a clinical trial study

زمينه: ساييدگي زانو از متداولترين اختلالات ناتوان كننده سيستم عضلاني اسكلتي است كه موجب درد و ناتوانايي جسمي افراد مبتلا مي شود. اتحاد سبك زندگي سالم به منزله تغيير رفتارهاي آسيب رسان به رفتارهاي محافظتي آرتروز زانو مهمترين راه پيشگيري از اين مشكل است. هدف از اين مطالعه بررسي تأثير برنامه آموزشي تئوري محور در اتخاذ سبك زندگي سالم در مبتلايان به آرتروز زانو است. روش كار: در اين مطالعه كارآزمايي باليني شاهد دار ابتدا تعداد 198 نفر از بيماران مبتلا به آرتروز زانو مراجعه كننده به مركز تحقيقات روماتولوژي دانشگاه علوم پزشكي كه واجد شرايط مطالعه بودند توسط پزشك معاينه و انتخاب شدند. سپس به طور تصادفي به دو گروه 82 نفري شاهد و 85 نفري مداخله تقسيم شدند. افراد گروه شاهد تنها تحت درمان پزشك معالج بودند و افراد گروه مداخله علاوه بر درمان برنامه آموزشي تيمي چند بعدي مرتبط با سبك زندگي سالم در زمينه مصرف منظم دارو طبق تجويز پزشك، كنترل رژيم غذايي، كنترل رفتارهاي آسيب رسان زانو و كنترل استرس را طي سه جلسه دو ساعته و دو جلسه يك ساعته دريافت نمودند. داده هاي مطالعه بر اساس پرسشنامه مشخصات دموگرافيك و پرسشنامه مرحله رفتار در بدو مطالعه، 3 و 9 ماه بعد از مداخله جمع آوري و از طريق آمارهاي توصيفي و تحليلي تجزيه و تحليل شد. يافتهها: در كل از 118 نفر انتخاب شده 64 نفر از گروه مداخله با ميانگين سني 18 / 13 + 09 / 03 و 99 نفر از گروه شاهد با ميانگين سني 9 / 21+ 07 / 80 وارد مطالعه شدند. دو گروه در بدو مطالعه از نظر مشخصت دموگرافيك يكسان بودند. نتايج مطالعه نشان داد گروه آزمون از نظر كنترل رژيم غذايي در زمان هاي 2 ماه (02... = P) و ش ش ماه بعد از مطالعه (13...= P) و همچنين از نظر مهار رفتارهاي آسيب رسان به مفصل زانو در زمان سه ماه بعد از مطالعه ( 0 . 001 = p) نسبت به گروه شاهد تغيير رفتار دادند و سبك زندگي سالم تري را اتخاذ نموده بودند. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد برنامه آموزشي مبتني بر مراحل تغيير مي تواند در تغيير مرحله رفتاري افراد و اتخاذ س بك سالم زندگي براي پيشگيري از ساييدگي زانو مؤثر باشد. واژگان كليدي: ساييدگي زانو، رفتارهاي سلامت محور، برنامه آموزشي، تئوري مرحله تغيير

Introduction: Knee OA is possibly the most common caues of all specific RDs in most communities. This study aims to examine the effects of a theory based - based rehabilitation program based on stage of behavior change towards healthy life style among Iranian patients living with knee osteoporosis.Methods: This is a clinical trial study in which participants were recruited at Rheumatology Research Center of Tehran University of Medical Sciences From the eligible patients, 168 individuals were randomly divided to control or intervention group. Patients in the control group received just oral drug treatment while patients in the intervention group received oral drug treatment plus multidisciplinary rehabilitation program. The program involves three two-hour and two one – hour group sessions over a one week period, each was delivered by different specialists such as psychologist, rheumatologist, nutritionist, physiotherapist and health education specialist. Data on demographic characteristics and stage of behavior change were collected at 0, 3-, and 6 - month follow ups. Data were analyzed using repeated measure ANOVA.Results: Totally from 146 patients entered into the study, 64 patients with mean age of 59.03 ± 18.13 in intervention groups and 66 patients with mean age of 57.85 ± 9.31 in control group continued the study. At initial of the study there were no differences between two groups in terms of demographic characteristics. However, intervention group was significantly better than control group in terms of nutrition behavior up to three months (P= 0.002), and six month (P= 0.013),as well as controlling risky behaviors regarding knee arthritis up to three months (P= 0.001).Conclusion: The results of the study showed the educational program based on stage of change could control risky behaviors regarding knee arthritis.