بررسي عوامل مؤثر بر اجتناب از ماليات و تأثير آن بر معيارهاي ارزيابي عملكرد با استفاده از معادلات ساختاري

ماليات، مهم‌ترين درآمد دولت‌ها به شمار مي‌رود كه از ديرباز وصول مي‌شده است. از سوي ديگر، شركت‌ها همواره در پي پرداخت ماليات كمتر هستند. اجتناب مالياتي، از جمله روش‌هايي است كه پرداخت‌كنندگان ماليات مي‌توانند به‌منظور كاهش مبلغ ماليات از آن استفاده كنند. در اين تحقيق جهت بررسي و شناسايي عوامل مؤثر بر اجتناب از ماليات؛ متغيرهاي كيفيت افشا، محدوديت مالي، محافظه‌كاري، پيش اطميناني مديريتي، تخصص حسابرس، رقابت بازار محصول و استقلال هيأت‌مديره متغيرهاي مستقل هستند و متغير اجتناب از ماليات متغير وابسته است. همچنين جهت بررسي تأثير اجتناب از ماليات اين متغير نقش متغير مستقل را خواهد داشت و متغيرهاي بازده دارايي ها، بازده حقوق صاحبان سهام، ارزش‌افزوده اقتصادي، ارزش شركت و وجه نقد عملياتي متغير وابسته خواهند بود. براي اين منظور، اطلاعات 103 شركت درسال هاي 1390تا 1394 با استفاده از نرم‌افزار SmartPLS3 و روش حداقل مربعات جزئي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان مي‌دهد كيفيت افشا، بيش اطميناني مديريتي، تخصص حسابرس، محدوديت مالي و اندازه شركت بر اجتناب از ماليات اثر معنادار و مثبتي دارد. از طرفي رابطه معناداري بين رقابت بازار محصول، استقلال هيأت‌مديره و محافظه‌كاري با اجتناب از ماليات مشاهده نشد. نتايج همچنين بيانگر آن است كه اجتناب از ماليات بر بازده دارايي‌ها و ارزش‌افزوده اقتصادي اثر معناداري ندارد ولي بر بازده حقوق صاحبان سهام، ارزش شركت و وجه نقد عملياتي اثر معنادار و مثبتي دارد.