بررسي تاثير نوع سوبسترا و سويه قارچي تريكودرما ريزيي بر توليد سلولاز و اعمال جهش با هدف بهبود توليد آنزيم در سامانه تخمير حالت جامد

سلولاز، آنزيمي مركب شامل اندوگلوكاناز، اگزوگلوكاناز و بتا گلوكوزيداز مي باشد كه براي آبكافت سلولز استفاده مي شود. سومين آنزيم صنعتي بوده و 20 درصد بازار آنزيم جهان را به خود اختصاص داده است. كاربرد وسيعي در صنايع مختلف غذايي و نوشيدني، سوخت زيستي، كاغذ و پالپ، شوينده ها، غذاي حيوان و نساجي دارد. ريزاندامگان مختلف داراي توانايي توليد سلولاز هستند اما، تريكودرما ريزئي يكي از مناسب ترين گزينه ها مي باشد. از آنجا كه كاهش هزينه هاي توليد، نقش مهمي در كاربردي و صنعتي نمودن فرآيند دارد، كاربرد سوبستراهاي ارزان قيمت اهميت ويژه دارد. لذا در اين مطالعه، ضايعات برنج به عنوان سوبسترا مورد بررسي قرار گرفتند. ابتدا توليد سلولاز توسط سه سويه ي تريكودرما ريزئي 2414، 2415 و 2416، از طريق آزمون كونگو رد مقايسه شد. نتايج نشان داد تريكودرما ريزئي 2414 داراي بيشترين فعاليت توليد سلولاز بود. سپس، كشت روي سوبستراهاي سبوس، كاه و پوست برنج به صورت منفرد و تركيبي انجام شده و با آزمون FPAse، تركيب هر سه سوبسترا با نسبت هاي يكسان، به عنوان بهترين سوبسترا انتخاب شد. با هدف افزايش فعاليت آنزيمي، تريكودرما ريزئي 2414 در معرض تابش پرتو گاما قرار گرفته و جهش داده شد. پس از جهش، ابتدا آزمون كونگو رد انجام شد و دو كلوني انتخاب شدند و سپس ميزان فعاليت سلولازي آن ها اندازه گيري شد. نتايج نشان داد يكي از كلوني هاي جهش يافته به صورت معني داري، داراي فعاليت FPase بيشتر از سويه مادر بوده و جهش تاثير معني دار داشته است. پايداري سويه جهش يافته طي 9 نسل مورد ارزيابي قرار گرفته و تاييد شد.