بررسي استدلال مستقيم بر نفي مسئوليت اخلاقي

فيلسوفان ناسازگارگرا با اتكا بر دو شرط «لزوم بديل‌هاي گشوده براي عامل اخلاقي» و «انتخاب‌گري اصيل شخص از ميان اين بديل‌هاي محتمل» و نيز منشاء حقيقي‌بودن او نسبت به كنش‌هايش، ضرورت و تعيّن علّي را با اراده آزاد و مسئوليت اخلاقي متعارض برشمرده‌اند. ون اينوگن ازجمله اين فيلسوفان است كه با استدلالي مستقيم و بي‌آنكه از مفاهيمي همچون «توانايي عمل به‌گونه‌اي ديگر» يا «اجتناب‌پذيري» ياري بگيرد، مي‌كوشد تا هرگونه تعيّن علّي را مستلزم انتقال عدم مسئوليت به عامل اخلاقي معرفي كند، زيرا از منظر وي چنين ضرورت اجتناب‌ناپذيري مرادف با فقدان اراده آزاد و مسئوليت اخلاقي عامل در برابر رخداد و در گام واپسين نتايج و پيامدهاي آن است. اما در اين مقاله نشان مي‌دهيم كه مقدمه نخست اين استدلال و تصويري كه او از نسبت ضرورت علّي با آزادي اراده در كنش‌هاي انساني ارائه مي‌دهد، نامقبول و مخدوش است.