معناي زندگي در حيات ديني و حيات سكولار (نقد ديدگاه ريچارد تيلور)

نگاه ديني» و «نگاه سكولار»، دو نظام معنايي متفاوت براي حيات انسان ترسيم مي‎كنند و پايه‎گذار دو سپهر كاملاً مختلف در زندگي انسان هستند. زندگي انسان در هر دو بستر ديني و سكولار، ويژگي‎هايي مي‎يابد كه متناسب با هركدام مي‎توان از معناداري يا بي‎معنايي زندگي انسان سخن گفت. ريجارد تيلور با اتخاذ رويكردي طبيعت‎گرايانه به مسئله معناي زندگي، مي‎كوشد با تعريف زندگي بي‎معنا و سپس با طرح مفهوم خلاقيت و بيان ويژگي‎هاي آن به‎عنوان ملاك معناداري، به مسئله بي‌معنايي زندگي انسان سكولار پاسخ دهد. مسئله مطرح در اين مقاله آن است كه آيا با فرض وجود خلاقيت در حيات انسان سكولار مي‎توان زندگي انسان را معنادار دانست؟ در پاسخ، اين ادعا را پيش كشيده‎ايم كه به‎رغم ادعاي تيلور، زندگي خلاقانۀ انسان در حيات سكولار همچنان بي‎معناست و تنها زندگي توأم با خلاقيّتي كه در حيات ديني باشد، معنادار خواهد بود؛ بدين معنا كه با توجه به ويژگي‌هاي حيات ديني تنها انسان خلاق در ساحت دين الهي است كه مي‎تواند با شكوفاساختن ظرفيت‎هاي وجودي‌اش به زندگي خود معنا بخشد، ولي چون در حيات سكولار انسان خودآيين و خود‌بنياد است، ويژگي‎هاي لازم براي خلاقيت ادعايي تيلور براي معناداري زندگي تحقق نمي‎يابد. از همين رو، فرجام زندگي سكولار همچنان به بي‎معنايي مي‎انجامد.