شناسايي و معرفي هويت هاي چندلايه شخصيتهاي انساني نقوش سنگي بناي قاجاري قلعه چالشتر

Identification and Introducing the Multi-Layered Identity of Human Characters on Stone Motifs of Chahleshtar Qajar Castle

بناي «قلعه چالشترِ» چهارمحال و بختياري مزين است به تزئينات سنگي متنوع و منحصربه‌فرد با موضوعات گياهي، انساني و حيواني. در تزئينات اين بناي قاجاري ردپاي الگوهاي سه‌گانه ملي، مذهبي و فرنگي دوره قاجار مشاهده مي‌شود، خصوصاً در نقوش انساني. چگونگي قرابت نقوش ‌انساني اين بنا با الگوهاي سه‌گانه‌ي عمومي يادشده وقتي تحت تأثير شاخصه‌هاي بومي منطقه چهارمحال و بختياري قرار مي‌گيرد موضوع و محور اين پژوهش موردي‌ـ‌كاربردي است؛ و هدف از انجام آن شناخت و نگاهي نو به هنر تزئيني قاجار در تزئينات معماري است. لذا فرضيه‌ي حفظ اصالت‌هاي قاجاري در عين متأثر گرديدن از فرهنگ بومي منطقه در تزئينات سنگي اين بنا در جامعه آماري معادل 36 كادر تزئين سنگي با نقش انساني مورد آزمون واقع شده است. در اين تحقيق موردي، روش مستندنگاري و مشاهدات ميداني، با اتكا به اطلاعات كتابخانه‌اي، داده‌هايي را به دست داده كه به روش «توصيفي‌ـ‌تحليلي» به تحرير درآمده است. بررسي وضعيت موجود اثر و مطالعات، علاوه بر توصيف و دسته‌بندي نقوش بر مبناي الگوهاي سه‌گانه ملي، مذهبي و فرنگي، منجر به كشف رموز، و تبيين ناديده‌ها و ناگفته‌ها در باب اين نقوش شده و مبتني بر اين است كه در اين تزئينات «گونه محلي‌ـ‌بومي بختياري» همپاي سبك قاجاري در قالب الگوهاي سه‌گانه‌ي يادشده حضور دارد. اصول و قواعد طراحي و اجرا در نقوش يادشده در راستاي عملكرد بخش‌هاي مختلف بناست و نگرش بومي قوم بختياري را نسبت به زمان و مكان خود و جايگاه يك بناي نيمه‌رسمي به خوبي نمايان مي‌سازد.

The Chaleshtar castle in Chahar Mahal and Bakhtiari is decorated with varied and unique stone herbal, human and animal ornaments. In the decoration of this Qajar building, the traces of the three national, religious, and foreign patterns of the Qajar period are observed, especially in human designs. Resemblance of human ornaments in this building with aforementioned patterns influenced by native characteristics of Chahar Mahal and Bakhtiari is the subject and base of this practical case study and the aim of this research is to recognize and have a new perspective on the Qajar decoration art in architectural ornaments. Therefore, the hypothesis of maintaining Qajar originality while influenced by native culture of the region examined in stone motifs of this building in the statistical society of 36 stone ornaments frame with human figure. The data which is written in descriptive-analytical method, has been obtained through this case study is based on documentation, field observation and library information. Studying the status of the artwork along with description and categorizing of motifs based on three national, religious and foreign patterns lead to the discovery of secrets and explaining the unseen and unsaid about these motifs. The finding of this research indicates that “Bakhtiari local-native type” is present in the ornaments alongside Qajar style in aforementioned three patterns. Principles and rules of design and performance in aforementioned motifs is congruent with the function of various parts of the monument and features the native attitude of Bakhtiari people towards their time and place and the position of semi-formal monument as wel