درآمدي بر روش‌شناسي كليني در استناد به سيرۀ پيامبر(ص) با تكيه بر بخش «مولد النبي(ص)» كتاب كافي

يكي از كهن‌ترين و مهم‌ترين منابع حديثي شيعه، در بررسي زندگاني پيامبر(ص)، كتاب كافي نوشتۀ كليني است. كليني ذيل «ابواب التاريخ» كافي، در قسمت «مولد النبي(ص)»، از ميان انبوه روايات باقي‌مانده در متون پيشينيان دربارۀ پيامبر(ص)، به چهل روايت بسنده كرده است. در اين پژوهش، با بررسي احاديث گردآمده ذيل «مولد النبي(ص)» كافي درصدديم روش، منطق و تأثير ديدگاه‌هاي مطرح عصر كليني در گزينش روايات اين باب را بيابيم. با بررسي سندي و متني روايات باب «مولد النبي(ص)» نتيجه گرفتيم كه هدف و دغدغۀ اصلي كليني نه بررسي صرف تاريخي، بلكه نشان ‌دادن ويژگي‌ها و توانايي‌هاي پيامبر(ص) و معرفي مصداقي حجت‌هاي الهي بوده است. در خصوص منزلت معصومان(ع)، دسته‌اي از شيعيان آن روز بر ويژگي‌هاي فرابشري و عده‌اي بر ويژگي‌هاي بشري تأكيد مي‌كردند؛ اما كليني روشي ميانه برگزيد. او ضمن بازتاب‌ دادن دو ديدگاه رايج در اين زمينه، به طور ويژه، به جنبه‌هاي غير طبيعي پيامبر(ص) توجه و احاديث بيشتري در تقويت آن گرد آورد.