نقش سياسي و تاريخي مدرسه فيضيه در تجديد حيات شيعه

شيعه از زمان پيدايش تاكنون، تاريخ پر فراز و نشيبي داشته است. در برخي موقعيت‌هاي تاريخي با فرصت پيش‌آمده، اقدام به تشكيل حكومت كرده و گاه با پويش فرهنگي انديشمندان شيعي در تمدن اسلامي ادامه حيات داده است. در تاريخ معاصر نيز، با قيام مردم ايران به رهبري امام خميني و تشكيل نظام جمهوري اسلامي فرصتي پيش آمد تا تشيع تجديد حيات كند. در اين نوزايي، بيشترين نقش را روحانيان شيعه ايفا كرده‌اند. از جمله كانون‌هايي كه در بالندگي روحانيان و تحولات معاصر شيعه بسيار اثرگذار بوده، مدارس علوم ديني، به‌ويژه مدرسه فيضيه، در قم، است. بررسي چگونگي تحولات تاريخي اين مدرسه و شناخت عوامل مؤثر در اين تحولات و چگونگي اثرگذاري آن در حيات سياسي شيعه، مسئله‌اي است مهم كه نوشتار پيش رو قصد تبيين و تحليل آن را دارد. فيضيه در تاريخ معاصر، ضمن آنكه مركز تعليم و تعلم علوم و معارف ديني بوده، پايگاه انقلابيان و فعالان سياسي حوزوي و غيرحوزوي نيز بوده است. لذا ظهور و بروز توأمانِ ديانت و سياست در نهايت، مرحله جديدي از حيات شيعه را رقم زد. چگونگي بازنمايي نقش مدرسه فيضيه در تجديد حيات سياسي شيعه دغدغه اصلي مقاله حاضر است. لذا مفاهيم سياسي در ميداني تاريخي در پيوند با تحولات و تجديد حيات شيعه واكاوي مي‌شود.