بررسي و نقد ديدگاه ملا اسماعيل خواجويي درباره افضليّت قرآن بر امام

احاديث ثقلين قرآن و امام را دو ريسمان الاهي براي تمسّك مسلمين معرفي كرده است، لكن افضليت قرآن بر امام يا بالعكس به صورت واضح از اين احاديث فهميده نمي‌شود؛ از اين‌رو اين سؤالات مطرح مي‌شود كه آيا در اين احاديث، افضليّت هم مطرح شده است؟ مصداقِ افضل كدام است؟ جهت و دليل افضليت چيست؟ بر اساس تتبّع صورت‌گرفته، ملا اسماعيل خواجويي، اولين عالمي است كه، افضليت قرآن بر امام را اثبات كرده است؛ مهمترين دليل ايشان اين است كه در برخي از احاديث ثقلين قرآن ثقل اكبر معرفي شده و اكبر همان افضل است. در اين نوشتار، با استفاده از منابع درون‌ديني و بررسي احاديث ثقلين، ادلّه خواجويي را نقد كرده‌ايم و به اين نتيجه رسيده‌ايم كه اصلِ افضليّت، از اين احاديث استفاده مي‌شود؛ ولي با توجّه به اينكه افضل افعل تفضيل است، جهتِ افضليّت مي‌تواند مختلف باشد و مصداقِ افضل، با توجّه به جهات مختلف، متفاوت گردد، به اين بيان كه قرآن و عترت بدون در نظر گرفتن متمسّكين به آن، مساوي‌اند؛ ولي اگر متمسّكين به آن را در نظر بگيريم، از جهتِ دشوارتر بودنِ فهمِ قرآن نسبت به فهمِ كلام امام، امام افضل از قرآن خواهد بود و در عين حال از اين جهت كه عترت مفسّر قرآن هستند، قرآن افضل است.