ارزيابي شاخص هاي خشكسالي هواشناسي و شاخص هاي خشكسالي مبتني بر داده هاي سنجش از دور

Evaluation of meteorological indices of draught versus remote sensing indices: A case study of Yazd province

خشكسالي به عنوان پديده اي طبيعي واجتناب ناپذير، در مناطق مختلف اقليمي، به ويژه مناطق خشك به فراواني رخ مي دهد. براي تعيين شدت و وسعت خشكسالي از شاخص هاي خشكسالي استفاده مي شود كه به طور مستقيم از داده هاي هواشناسي از جمله بارندگي محاسبه مي شوند. در نبود داده هاي مذكور، فنآوري سنجش از دور، ابزاري مفيد در پايش خشكسالي به شمار مي رود. استان يزد با قرار گرفتن در فلات مركزي ايران و محاصره شدن به وسيله كويرها و بيابان هاي مركزي، تاثير زياديبر تشديد و وقوع خشكسالي دراين منطقه دارد. در اين تحقيق بر اساس داده هاي 25 ايستگاه سينوپتيك استان يزد طي دوره آماري 20 ساله (1990-2010) به محاسبه شاخص هاي هواشناسيSPI و RDI در سري زماني 3، 6 و 18 ماهه و با كمك تصاوير ماهواره اي سنجنده موديس كه از سال 2000 تا 2010 دريافت شد. به محاسبه شاخص هاي سنجش از دوري VCIو LST پرداخته شد و پس از درون يابي شاخص هاي هواشناسي به بررسي همبستگي بين آن ها پرداخته شد. نتايج نشان دهنده همبستگي نسبتا پايين شاخص ها بود به تكرار محاسبه همبستگي با كمك داده هاي نقطه اي ايستگاه ها پرداخته شد كه نتايج نهايي حاكي از همبستگي مناسب بين شاخص هاست، به طوري كه SPI و VCI در حدود 0/5 تا 61/3 درصد و LST و RDI بين 25/7 تا 82/1 به دست آمد. بر اساس نتايج به دست آمده شاخص هاي سنجش از دوري جايگزين مناسبي براي شاخص هاي هواشناسي در مطالعات مربوط به خشكسالي هستند.

Drought has occurred as a natural disaster and an inevitable phenomenon across many parts of the world, especially in arid areas for a long time. To monitor draughts and to determine their extent and indices, meteorological data, such as those obtained from precipitation, can be of use. In the absence of these data, techniques of remote sensing are useful tools in monitoring droughts. The city of Yazd located in the central plateau of Iran is surrounded by deserts, and the deserts have a great impact on the occurrence of severe droughts in the region. The present study is based on the data obtained from 25 synoptic stations in Yazd province within a 20-year period (1990-2010) to determine the weather SPI and the RDI index in long series in 3, 6 and 18 months. For this purpose, satellite images were used in the form of bands of MODIS images from 2000 to 2010 to assess the remote sensing parameters of VCI and LST. After interpolation of the meteorological indices, the correlation between them was investigated. As the results show, the correlation was relatively low. Therefore, to verify the initial results, the calculation of the correlation indicates was repeated using the station points. The final results showed a good correlation so as for SPI and VCI to be found approximately 0.5 to 61.3 % and for RDI and LST to be between 25.7 and 82.1 respectively. Based on the results, distance sensing indices can be appropriate alternatives for meteorological indices in drought studies.