بررسي بازتاب براندازي خاندان هاي ايراني: صفاريان، فريغونيان، شاران غرجستان و خوارزمشاهيان در آثار شاعران و مورخان عهد غزنوي

A Review on Reflection of Iranian Clans' Overthrow - the Saffarids, Al-e Farigun, Sharan Gharjistan and the Khwarazmians - in the Works of the Ghaznavid Dynasty's Poets and Historians

روي كار آمدن اولين حكومت ترك نژاد در ايران به دست محمود غزنوي تحقق يافت و مقدمه ظهور ساير حكومتهاي ترك در ايران گرديد. محمود غزنوي در ادامه اهداف توسعه طلبانه اش ،تعدادي از خاندان هاي محلي ايران را از جغرافياي تاريخي سياسي ايران محو كرد؛ از جمله امارتهايي چون صفاريان ، شاران غرجستان، فريغونيان و خوارزمشاهيان كه براندازي آنان در جهت اهداف توسعه طلبانه سلطان غزنوي صورت گرفت. سوال اساسي در اينجا اين است كه آيا مي توان با تقابل ديدگاه شاعران و مورخان عهد غزنوي به گزارش متقني در اين باره دست يافت؟ در اين پژوهش كه به شيوه توصيفي وتحليلي و در راستاي مطالعات تاريخ محلي ايران، انجام شده است، تلاش گرديده تا اين رخدادها به مدد اشعار شاعران، واكاوي شده و پس از تطبيق با ديدگاه مورخان،به مقايسه بازتاب اين وقايع نزد دو گروه بپردازيم.

The emergence of Iran's first Turk establishment was realized by Mahmud of Ghazni and it set the stage for formation of other Turk establishments in Iran. Following his expansionist objectives, Mahmud of Ghazni wiped off a number of Iran's local clans from historical and political geography of Iran. Emirates like the Saffarids, Sharan Gharjistan, Al-e Farigun and the Khwarazmians were among the clans whose overthrow was aimed at fulfilling the expansionist ends of the Ghaznavid king. This is the basic question that lies here: Is it possible to reach an authentic report about this case through contrast and comparison of the works of the Ghaznavid’s poets and historicans? In this research, which has been done by an expository-analytical method in line with Iran’s local historical studies, the authors have tried to exactly analyze these events with the help of the poets’ poetry and after corresponding them with the viewpoints of historians, compare their reflections through the eyes of the two groups