سيماي دولتمردان در آينه ي آثار عبيد

The reflections of authorities and governors' countenance in Obeid's works

تشكيل دولت عالي‌ترين مرحله­ي تكامل جامعه­ ي پوياست و آن مهم‌ترين و پيچيده‌ترين نهادي است كه بر اثر رشد هماهنگ ديگر نهادها و سازمان‌هاي اجتماعي شكل مي‌گيرد و به عنوان نهاد برتر مسئوليت دشوار هماهنگ سازي كليه­ي آنها را عهده‌دار مي‌شود. اين نهاد مهم اجتماعي در عصر عبيد يعني سده­ ي هشتم هجري كه قرن ريا، ستم و قرن زروزور بوده، چنان بي‌ثبات گشته كه در آن هر روز يك سلطان و يك آيين و يك دستور حاكم بوده است. بنابراين در آن روزگار آشفته از تهاجم و چپاولگري مغولان و اعمال نارواي حكام و امرايِ محلّي، عبيد به عنوان يك مصلح اجتماعي آگاه و دردمند، باريك بينانه و نازك گويانه با شهامت و مهارت، تازيانه­ي انتقادش را در قالب طنز برپيكر نهاد حكومتي عصركه جاهل، ستمگر، مديحه پسند، چاپلوس پرور، باج گير، رشوه ستان وگرفتار انحرافات اخلاقي بوده، فرود آورده است. از اين رو، در اين مقاله سعي بر اين است كه آن چه را كه از نهاد حكومتي حاكم بر روزگار وي و آسيب‌هاي اجتماعي آن در آينه­ ي آثار پرچم دار طنز بر ما تابانده شده، بر طالبان علم و دانش و دوستداران مشتاق ايران زمين عرضه كنيم تا غبار از چهره­ ي حقيقي لطيفه پرداز هوشمند زدوده شود و ابتكار شيرين امّا تند و گزنده اش چراغ راه آيندگان باشد.

State formation is the highest step of a dynamic society evolution and its development. and the state is the most important and most complicated institute which is formed and built as a result of harmonious development of other social organizations and institutes and due to its fundamental role, is in charge of harmonizing their responsibilities and functions. This significant social institute, in Obeid era, namely 8^th Hijira century, which was the era of oppression and encroachments, became so instable that in which each king, religion and sect its rules and orders had .in this era of oppression and invasion and Mongols encroachments of local emirs and princes, Obeid as a great social reformists, aware of his age problems and misfortunes, bravely and skillfully criticizes the backwardness of his time governors and officials who were ignorant,tyrant,sycophant,flatterer. In this paper, the writers have tried to show what has been reflected on Obeid's works of this dark age and have done their effort to present it to readers and lovers of Iran and make it clear to our readers how this great satirist lived and criticized its age with his sweet and biting critiques . Let it be the lantern of our own way today to lead us through darkness of the time.