روش مناسب سازى محيط شهرى براى افراد معلول

سازمان بهداشت جهانى در سال 1981 توانبخشى را اولين پاسخ به ناتوانى و معلوليت تعريف كرده است؛ كه به سه مرحلة توا نبخشى پزشكى، توانبخشى حرف هاى و توانبخشى اجتماعى قابل تقسيم است. يكى از مسائلى كه در توانبخشى اجتماعى بررسى مي شود، مناسب سازى معابر و اماكن شخصى و اجتماعى و ابزار فرد معلول براى كم كردن مشكلات روزمرة اوست، كه مي تواند در خودكفايى و بهبود روانى معلول و در بازگرداندن او به زندگى نقشى مهم داشته باشد. به منظور دستيابى به را ه حل هاى مناسب سازى، ابتدا براى آشنايى با نيازهاى فرد معلول با ابعاد و استانداردهاى صندلى چرخدار به عنوان عنصر اصلى مورد استفاده معلول آشنا مي شويم. سپس به شناخت مشكلات محيط شهرى در ارتباط با فرد معلول از جمله مسائل معابر شهرى، تجهيزات شهرى و... مي پردازيم. شبكة معابر در هر شهر، عامل ارتباطى فضاهاى شهرى است كه با مناسب سازى آن براى فرد معلول، بسيارى از مشكلات اين قشر از جامعه حل مي شود. براى دستيابى به روش مناسب سازى معابر، در ابتدا مشكلات شبكة معابر پياده و شبكة ارتباطى پياده و سواره در منطقة مورد بررسى براى افراد معلول شناسايى مي شوند. مشكلات به تفكيك در مورد معابر درجة يك و دو و سه و در دو بخش مسائل مربوط به خصوصيات فيزيكى و موانع بررسى مي شوند و سپس راهكارهاى بهسازى و نوسازى به صورت جداگانه و به عنوان ضوابط و توصيه ها بيان مي گردد. در مبحث خصوصيات فيزيكى سطح، عرض، جنس، و شيب طولى و عرضى و در بخش موانع فيزيكى، موانع موقت و موانع دائم بررسى مي شوند. در زمينة تجهيزات شهرى نيز مسائل مهم ترين تجهيزات مورد استفاده شامل ايستگاه اتوبوس، تلفن عمومى، سطل زباله و صندوق پست، آب خورى و درنهايت علائم شهرى و نورپردازى شناسايى و درنهايت ضوابط و توصيه هاى طراحى مناسب اين تجهيزات بيان مي گردد. در طراحى و مناسب سازى تجهيزات به اصول برابرى در استفاده، انعطاف پذيرى و استفادة ساده، كه از اصول طراحى همه شمول است، توجه شده است. ضوابط و توصيه هاى مناسب سازى معابر و تجهيزات شهرى براى سه گروه عمدة افراد معلول، شامل معلولين جسمى حركتى، معلولين نابيناى حسى حركتى، و معلولين ناشنواى حسى حركتى بيان مى شود. به همين ترتيب در خصوص فضاهاى دسترسى به ساختمان (شامل مسير دسترسى، پله و رامپ و بازشوها) و پارك ها نيز مشكلات شناسايى و راه حل هاى مناسب بيان مى گردد.