عنوان مقاله :
صورت‌بندي سازوكار حداقلي نظريه آيت‌الله جوادي آملي براي تقسيم‌بندي علوم
پديد آورندگان :
ناصري ، ذوالفقار دانشگاه تهران و محقق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي , ناصري ، ذوالفقار دانشگاه تهران و محقق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي , نيكو ، سيدجابر دانشگاه قم , نيكو ، سيدجابر دانشگاه قم , منصفي سرونداني ، محمد‌رضا دانشگاه مفيد , منصفي سرونداني ، محمد‌رضا دانشگاه مفيد
كليدواژه :
نزاع علم و دين , روش تجربي , علم ديني , آيت‌الله جوادي آملي
چكيده فارسي :
به‌منظور حل نزاع ميان علم و دين، نظريه‌هاي گوناگوني مطرح شده است؛ برخي علوم را به نفع دين مصادره كرده‌اند و دستاورد علوم را يكسره مردود خوانده‌اند و ديگراني با تأكيد بر روش تجربي، دين را به كناري نهاده‌اند؛ درحالي‌كه گروه سومي نيز از تعامل مسالمت‌آميز ميان علم و دين سخن گفته‌اند. در اين ميان، آيت‌الله جوادي آملي در زمينۀ علم ديني به دو صورت نظريه‌پردازي كرده‌اند: گاهي در مقام توصيف نفس‌الأمر و به‌لحاظ هستي‌شناختي، تمامي علوم را به شرط مطابقت با واقع، ديني مي‌‌داند و گاه به‌لحاظ معرفت‌شناختي، علوم را به ديني و غيرديني تقسيم مي‌كند. اين مقاله، ملاك‌هاي اين نظريه را در اسلامي‌‌سازي علوم بررسي مي‌كند و با تأويل‌بردن آنها به ملاك موضوع نشان مي‌دهد كه اين نظريه چه لوازمي براي علوم دارد و چگونه مي‌تواند در ساماندهي علوم موفق عمل كند. به نظر مي‌رسد با تنظيم استدلال‌هايي تحليلي از متن مكتوب ايشان و مقايسه با نظريه‌هاي رقيب، مي‌توان نتيجه گرفت كه نظريۀ يادشده با نگاه به واقعيت علوم جديد به‌مثابه نگاهي الهياتي، آنها را تقسيم مي‌كند يا دست‌كم ملاك‌هاي جديدي براي تقسيم‌بندي علوم به دست مي‌دهد؛ چنان‌كه با اين فرض مي‌توان مبنايي حداقلي براي تقسيم علوم به اسلامي و غيراسلامي در نظر گرفت.
