ارزشيابي جايگاه مهارتهاي تفكر انتقادي در برنامه‌ درسي رياضيات دوره متوسطه مدارس عادي و تيزهوش

هدف اصلي پژوهش حاضر، ارزشيابي جايگاه مهارت‌هاي تفكر انتقادي در برنامه درسي رياضيات مدارس متوسطه عادي و تيزهوشان بود. روش تحقيق توصيفي و از نوع زمينه يابي بود. براي اين منظور، نمونه مورد بررسي شامل 71 معلم رياضي،  360دانش‌آموز مقطع متوسطه اول ناحيه دو شيراز، سه كتاب درسي رياضي و سه كتاب كمك درسي رياضي، سوالات امتحان پاياني رياضي همين مقطع به همراه سئوالات رياضي آزمون تيمز بود. جهت سنجش ميزان مهارت‌هاي تفكر انتقادي دانش‌آموزان و معلمان رياضي از مقياس مهارت‌هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا (Cctst) كه شامل پنج مولفه (تحليل، استنباط، تفسير، استدلال استقرايي و استدلال قياسي) مي باشد استفاده شد. همچنين كتاب‌هاي درسي و كمك درسي رياضي، سوالات امتحان پاياني رياضي دوره متوسطه و سئوالات رياضي آزمون تيمز  با روش تحليل محتواي كمّي بر اساس مولفه هاي مقياس مهارت تفكر انتقادي كاليفرنيا مورد سنجش قرار گرفتند. روش تحليل آماري شامل آزمون خي دو، آزمون تي براي گروه هاي مستقل و آزمون تي تك نمونه اي بود.  يافته ها نشان دادند كه مهارت هاي تفكر انتقادي سهم معناداري در آزمون تيمز دارند. همچنين نتايج تحليل محتوا نشان داد كه در كتب درسي و كمك درسي رياضي، بيشترين سهم مربوط به مولفه تحليل و كمترين سهم مربوط به مولفه هاي استدلال استقرايي و ارزشيابي بود. از طرفي، يافته ها نشان دادند كه بين سوالات امتحاني درس رياضي مدارس عادي و تيزهوش تفاوت معناداري در مهارتهاي تفكر انتقادي وجود نداشت. از سويي ديگر، ميزان مهارتهاي تفكر انتقادي دانش آموزان و معلمان بر اساس معيار حد مطلوب، ضعيف ارزيابي شد.