علامه طباطبائي، سروش و مجتهد شبستري گفتمان نوين هرمنونتيكي و تعين و تكثر معنايي قرآن

گفتمان نوين هرمنوتيكي، مسأله وحدت يا كثرت و نيز مسأله تعين يا عدم تعين معناي متن را در كانون انديشه‌هاي فلسفي پيرامون سرشت و سازوكار فهم و تفسير متن نهاد. با در نظر داشتن اين مسائل، در مقاله پيش رو سه رويكرد هرمنوتيكي به متن وحياني در انديشه معاصر ايران را تحليل و بررسي خواهيم كرد و ضمن اين تحليل نسبت هركدام از اين رويكردها با گرايش‌هاي نوين هرمنوتيكي را برجسته خواهيم كرد. براي اين منظور نخست نشان خواهيم داد كه علامه طباطبائي اگرچه براي متن وحياني معاني متعددي در نظر دارد، اما هريك از اين معاني را متعين به قصد صاحب وحي مي‌داند، از اين رو مباحث تفسيري ايشان بيشتر با قصدگرايي و هرمنوتيك رمانتيك هم‌سو است. سپس انديشه‌هاي هرمنوتيكي عبدالكريم سروش و محمد مجتهد شبستري را مطالعه و ارزيابي خواهيم كرد. سروش با مستقل دانستن معناي متن وحياني از مراد ماتن با آموزه‌ استقال معنايي در هرمنوتيك فلسفي همراه مي‌شود. در اين ميان مجتهدشبستري از جهاتي به هرمنوتيك فلسفي و از جهاتي ديگر به هرمنوتيك‌ رمانتيك گرايش دارد، چراكه از سويي در برخي از نوشته‌هايش از معنايي نهايي و نهفته در متن وحياني مي‌گويد و از ديگر سو امكان تفسيرهاي متعدد و معتبر از قرآن را مي‌پذيرد.