جايگاه مهمان و مهمان نوازي در معماري خانه هاي مشهد (بررسي تطبيقي چند خانه ي دوران پهلوي و واحدهايي از مجتمع مسكوني آرمس در مشهد)

در گذشته محل مهمان و مهمان داري خانه  بوده است. با بررسي ساختار كالبد و فضاي خانه هاي سنتي مي توان به ارزش مهمان و سنت مهمان نوازي در فرهنگ ايرانيان پي برد. امروزه تغيير سبك زندگي باعث كاهش رواج مهمان پذيري و مهمان داري داخل خانه شده؛ اما نمي توان نقش تغييرهاي كيفي و كمي كالبدي خانه ها و همچنين انعطاف  ناپذيري فضاها را در دامن زدن به اين مسأله ناديده انگاشت. ميزبان معاصر براي پذيرايي از مهمان در خانه نامتناسب با فرهنگ ايراني مشكلات زيادي دارد؛ اما هنوز اين سنت حسنه ميان مردم جايگاه خود را از دست نداده است. از سوي ديگر لزوم پرداختن به موضوع مهمان پذيري در خانه هاي شهر مشهد با وجود بارگاه امام رضا (ع) و زيارتي بودن اين شهر بيش از ديگر شهرها احساس مي شود؛ لذا اين پژوهش با فرض اينكه خانه هاي امروز نسبت به خانه هاي ديروز، از لحاظ مهمان پذيري و آداب مهمان پذيري دست خوش تغييرهاي اساسي شده است و با هدف «تبيين راهكارهاي فضايي مناسب براي بهبودبخشي مهمان داري در طراحي هاي مجتمع مسكوني امروز در مشهد» به تحليل خانه هاي شهر مشهد در گذشته (خانه هاي ديروز) و خانه هاي امروز (دوران معاصر) مي پردازد و در پي پاسخ به اين پرسش است كه در ساختار فضايي و كالبدي خانه هاي سنتي ايران بزرگداشت از مهمان به چه صورتي انجام  مي شده  است و از طرف ديگر در خانه هاي امروز جايگاه مهمان چگونه جلوه يافته  است. جامعه آماري و گونه ها به صورت تصادفي ساده انتخاب شده اند. در انتخاب خانه هاي پهلوي به دليل دسترسي محدود، موردهايي انتخاب شدند كه امكان برداشت نقشه و مصاحبه با افراد خانه وجود داشته است. از آنجا كه امروزه زندگي كردن در مجتمع هاي مسكوني بسيار فراگير شده است، پژوهشگران به طور تصادفي مجتمع مسكوني آرمس را برگزيدند. اين پژوهش با برقراري ارتباط ميان مفاهيم حوزه هاي مورد مطالعه و بررسي نمونه هاي موردي به صورت ميداني (عكس برداري، تحليل نقشه ها و مصاحبه شفاهي) در چند گام به پاسخ پرسش نزديك مي گردد و در نهايت با بهره گيري از انعطاف پذيري تطبيق يافته با شرايط روز مهمانپذيري را تا حدي عملي دانسته است.