ترسيم سيماي حوزه سلامت در مناطق روستايي استان مازندران؛ با تأكيد بر سنجش دسترسي به خدمات بهداشتي درماني

مطالعه نابرابري‌هاي منطقه‌اي و توزيع عادلانه خدمات بهداشتي ـ درماني در جهت تأمين سلامت آحاد جامعه از ديرباز به‌عنوان دغدغه هميشگي سياست‌گذران بوده است. بر همين اساس، اين پژوهش با هدف سنجش عملكرد حوزه سلامت در مناطق روستايي استان مازندران با تكيه بر سنجش ميزان دسترسي به خدمات بهداشتي ـ درماني انجام شد. پژوهش حاضر بنيادي و روش به كار رفته در آن توصيفي ـ تحليلي است. جامعه آماري، شهرستان‌هاي استان مازندران (تعداد 19 شهرستان) و روش گردآوري اطلاعات از نوع كتابخانه‌ايي و ابزار جمع‌آوري با توجه به اهداف پژوهش، جداول و فرم‌هاي مبتني بر داده‌هاي آمارنامه سال 1390 هـ.ش شمسي استان مازندران است كه طي آن 14 شاخص بهداشتي ـ درماني استخراج و به شيوه كمّي و با استفاده از تكنيك فازي روش‌هاي ترجيح بر اساس مشابهت به راه‌حل ايده‌آل يا همان تاپسيس فازي و بهره‌گيري از نرم‌افزار SPSS سطح‌بندي ميزان توسعه‌يافتگي مناطق روستايي شهرستان‌هاي استان مازندران به انجام رسيد. يافته‌هاي پژوهش ضمن ترسيم سيمايي غير قابل قبول و نامطلوب از حوزه سلامت، حكايت از وجود يك محروميت كلي در استان مازندران دارد؛ به‌طوري كه روند توزيع و دسترسي جمعيت روستايي شهرستان‌ها به منابع حاكي از آن است كه نسبت توزيع امكانات به توزيع جمعيتي بسيار اسفناك است، تا جايي كه بيشترين ميزان توسعه متعلق به مناطق روستايي شهرستان‌هاي نكا با ضريب 53 درصد و بابلسر با ضريب 51 درصد مي‌باشد. تحليل‌ها همچنين نشان مي‌دهد مناطق روستايي استان مازندران در سطح متوسط تا محرومي از توسعه در زمينه دسترسي به امكانات و منابع بهداشتي قرار دارند. نتايج، مبين آن است كه توسعه متوازن نظام سلامت در استان مازندران مستلزم بازنگري در تخصيص منابع و امكانات بهداشتي ـ درماني، توزيع برابر فرصت‌ها و ارتقاي كيفي خدمات در مناطق دورافتاده با هدف آمايش سرزمين است. چرا كه پيش‌شرط توسعه پايدار، داشتن نيروي انساني سالم و توانمند است و اين امر مستلزم اهتمام بيشتر متوليان و مديريتي منسجم در سايه يك برنامه‌ريزي هدفمند و اثربخش جهت رفع عدم تعادل‌ها است.