آينده‌پژوهي ساختار جمعيتي جمهوري اسلامي ايران از منظر دفاعي امنيتي تا افق 1430

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبيين آينده ساختار جمعيتي جمهوري اسلامي ايران از منظر دفاعي امنيتي در افق 1430، آينده‌هاي محتمل را تصويرسازي نموده است. روش: اين پژوهش به روش كيفي انجام شد و از بين روش‌هاي موجود در تحقيقات كيفي با توجه به موضوع پژوهش از روش سناريونويسي استفاده شد. با در نظر گرفتن نوع پژوهش با 20 نفر از خبرگان موضوع از مجامع علمي و دانشگاه‌هاي فعال در اين عرصه با برگزاري پنل‌هاي (هيئت‌رئيسه‌هاي) خبرگي و جلسات ذهن‌انگيزي در حد اشباع نظري استفاده شد. يافته‌ها: روندهاي جمعيتي حاكي از آن است كه جمهوري اسلامي ايران با پايين‌ترين نرخ باروري، در افق 1430 رشد منفي جمعيت را تجربه خواهد كرد و به‌عنوان ششمين كشور كهنسال جهان شناخته خواهد شد. همچنين روندهاي توسعه شهرنشيني، تراكم ناهمگون جمعيت، شكاف مركز حاشيه، افزايش سن ازدواج، افزايش طلاق و ... تبعات دفاعي امنيتي در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، سياسي، نظامي، زيست‌محيطي و علم‌ و فناوري خواهد داشت؛ بنابراين بر اساس عدم قطعيت‌هاي احصاء شده چهار آينده باورپذير براي افق 1430 ترسيم شده است. نتيجه‌گيري: ازآنجايي‌كه جمعيت يكي از مؤلفه‌هاي اساسي و بنيادين در شكل‌گيري و كيفيت ساختار دفاعي امنيتي كشور است و تحولات جمعيت موجب دگرگوني ساختار دفاعي امنيتي مي‌شود، بنابراين اين موضوع مي‌تواند حوزه دفاع و امنيت كشور را با تهديدهايي مواجه كند. برخي از راهكارهاي پيشنهادي عبارت‌اند از: سياست سالمندي فعال، سياست جايزه ازدواج به‌جاي جايزه تولد، تشكيل نهاد تخصصي مديريت جامع جمعيت كشور، در اولويت قرار دادن پروژه هوشمندسازي امنيتي كشور (سيستم مراقبت ملي)، سياست‌هاي تغيير جذب و استخدام در نيروهاي مسلح.