تعيين شاخصه هاي فيزيكوشيميايي ماگماي مولد در سامانه هاي پورفيري برخوردي با استفاده از شيمي بيوتيت: مطالعه موردي كانسار مس پورفيري چاه فيروزه

كانسار مس پورفيري چاه فيروزه از جمله كانسارهاي مربوط به مراحل انتهايي فرورانش برخورد در زون ماگمايي اروميه دختر و در ارتباط با واحدهاي سنگي ديوريت/ گرانوديوريت تا كوارتزمونزونيت با سن ميوسن پاياني در كمان ماگمايي سنوزوئيك كرمان است. هدف از اين پژوهش بهره ‌گيري از شيمي بيوتيت ‌هاي ماگمايي براي بررسي شاخص ‌هاي فيزيكوشيميايي ماگماي كانسار چاه فيروزه و مقايسه با پورفيري ‌هاي پيش از برخوردي (پورفيري ريگان) است. دماسنجي بيوتيت در پورفيري چاه فيروزه، كمينه و بيشينه 478 تا 632 درجه سانتي‌گراد و ميانگين دمايي 565.3 درجه سانتي‌گراد را نشان مي دهند. بر مبناي شيمي بيوتيت ‌هاي ماگمايي، شرايط فوگاسيته اكسيژن در ماگماي مادر چاه فيروزه در محدوده نيكل نيكل اكسيد قرار دارد كه مطابق با شرايط فوگاسيته اكسيژن در كانسار ريگان است.log fH2O/fHF و log fH2O/fHCl, براي كانسار چاه فيروزه به‌ترتيب 4.69-4.84 و 4.09-4.28 با ميانگين 5.14 و 4.14 است كه بيانگر آب بالاتر سيالات اوليه نسبت به محتواي هالوژني است. افزايش نسبي F در پورفيري چاه فيروزه نسبت به ريگان را مي ‌توان ناشي از غني‌شدگي اين سامانه پورفيري از منيزيم دانست. نمودارهاي XFe و XMg در مقابل XF/XOH و XCl/XOH در چاه فيروزه و ريگان نشان‌داد كه با وجود افزايش اندك كلر در كانسار چاه فيروزه، هر دو پورفيري برخوردي و پيش از برخوردي، تحت شرايط فوگاسيته كلر تقريباً يكسان شكل گرفته اند. مقايسه نسبت fH2O/fHCl در مقابل fHF/fHCl و fH2O/fHF در چاه فيروزه و ريگان با ساير پورفيري ‌هاي جهان، نزديكي اين كانسارها با كانسار سرچشمه و مس Santa Rita را نشان‌داد. همچنين fH2O/fHCl در مقابل IV(Cl) نشان‌دهنده شباهت فوگاسيته هالوژني كانسار چاه فيروزه با مس پورفيري بينگهام است. مقادير IV(F) و IV(Cl) و IV(F/Cl) تأييد مي كنند كه پورفيري چاه فيروزه به همراه ريگان در زمره توده هاي مس پورفيري كانه زا قرار مي ‌گيرند. افزايش اندك كلر در نمونه ‌هاي چاه فيروزه نسبت به ريگان را شايد بتوان مستندي در رابطه با عدم كانه‌زايي قابل‌توجه در پورفيري پيش از برخوردي ريگان دانست.