تحولات زمين شناختي و كاني شناختي متابوكسيت غني از كرندوم پالئوزوئيك زيرين (كامبرين پاياني) در جنوب خاوري سيرجان، پهنه سنندج-سيرجان

كانسار قلعه خم نخستين گزارش از وجود ذخاير بوكسيتي در توالي پالئوزوئيك آغازين پهنه سنندج سيرجان است. اين كانسار به‌صورت عدسي ‌هاي نامنظم در درون مجموعه مرمرهاي كلسيتي دولوميتي متراكم و توده ‌اي كامبرين پاياني جاي‌گرفته است. كانسار قلعه خم از دو بخش غني از هماتيت و كرندوم (افق بالا) و بخش حاوي آلومينوسيليكات ‌هاي ورق‌ه اي (افق پايين) تشكيل‌شده است. بر اساس نتايج آناليز XRD و بررسي‌هاي ميكروسكوپي، حضور كاني ‌هايي نظير كرندوم، مگنتيت، دياسپور و كلريتوئيد در اين كانسار به اثبات رسيده است. اين هم‌يافت بيانگر تأثير رخداد دگرگوني پس از فرايند بوكسيتي‌شدن در اين كانسار است، به‌علت دگرگوني اعمال‌شده، كانسنگ بوكسيتي اوليه به نهشته ‌هاي متابوكسيتي و يا ذخاير اِمري تبديل‌شده است. نتايج حاصل از آناليزهاي XRF نيز بيانگر آن است كه بوكسيت ‌هاي قلعه خم حاوي مقادير 25 تا 58 درصد Al2O3، 15 تا 34 درصد Fe2O3، 3 تا 15 درصد SiO2 و 2 تا 5 درصد TiO2 هستند. بررسي نمونه ‌هاي بوكسيتي در نمودار تغييرات Al2O3 – Fe2O3 – SiO2 نشان‌دهنده آن است كه اغلب اين نمونه ‌ها در گستره بوكسيت و بوكسيت ‌هاي آهن دار قرار مي‌گيرند. بر اساس نتايج پژوهش حاضر، در كامبرين پاياني و در شرايط اقليمي مناسب، بوكسيت‌هاي جنوب خاور سيرجان تشكيل‌شده و سپس تحت تأثير دگرگوني و دگرشكلي ‌هاي ناشي از حركات كوه‌زايي سيميرين پيشين به متابوكسيت ‌هاي غني از كرندوم تبديل شده‌اند.