ويژگي هاي ژئوشيميايي عناصر اصلي و خاكي نادر در معدن زغال سنگ كوچك علي جنوبي، طبس

معدن زغال‌سنگ كوچك علي جنوبي در سازند هجدك با سن ژوراسيك مياني در حوزه زغالي ايران مركزي، 65 كيلومتري جنوب‌غرب شهر طبس واقع‌شده است. غلظت عناصر اصلي و خاكي نادر در نمونه‌هاي زغال‌سنگ و شيل‌هاي زغالي توسط روش طيف‌نگاري فلوئورسانس پرتو ايكس و طيف‌سنجي پلاسماي جفت‌شده القايي بررسي‌شد. همبستگي مثبت بين عناصر خاكي نادر با SiO2، K2O، Al2O3، TiO2، همبستگي بسيار ضعيف عناصر خاكي نادر با SO3 و همبستگي منفي عناصر خاكي نادر با CaO و پايين‌بودن غلظت P2O5 (0001/0≥ amp;nbsp;P2O5%) در نمونه‌هاي مورد بررسي، بيانگر منشأ آواري (كائولينيت و ايليت) براي عناصر خاكي نادر است. مقادير عناصر خاكي نادر در نمونه‌هاي مورد بررسي بين ppm 54/69 06/113 با ميانگين ppm 94/127 بيشتر از ميانگين جهاني زغال‌سنگ‌ها‌ست. در نمونه‌هاي مورد‌ بررسي، مقادير عناصر خاكي نادر سبك بيش از عناصر خاكي نادر سنگين است. اين ويژگي متأثر از بيشتر‌بودن غلظت عناصر خاكي نادر سبك در كاني‌هاي اوليه است. نتايج داده‌هاي ژئوشيميايي نشان مي‌دهد كه تمركز عناصر خاكي نادر در زغال‌سنگ تحت‌تأثير ورود ذرات تخريبي حاصل از فرسايش به حوزه زغالي بوده است.