سنگ‌نگاري و زمين‌شيمي عناصر اصلي، فرعي و جزيي رخساره‌هاي بوكسيتي: مطالعه موردي از نهشته قازانجه، جنوب خاور مهاباد، شمال باختر ايران

نهشته بوكسيت قازانجه، در فاصله 25 كيلومتري جنوب خاور مهاباد، استان آذربايجان غربي، شمال باختر ايران واقع مي‌باشد. اين نهشته به صورت لايه‌ها و عدسي‌هاي چينه‌سان، درون سنگ‌هاي كربناتي سازند روته به سن پرمين بالايي توسعه يافته است. مطالعات كاني‌شناسي نشان مي‌دهند كه كان‌سنگ‌هاي اين نهشته حاوي كاني‌هاي دياسپور، هماتيت، پيروفيليت، كلريت، شاموزيت، روتيل، آناتاز و مسكويت ـ ايليت هستند. حضور بافت‌هاي پليتومورفيك، ميكروگرانولار، اووييدي، پيزوييدي، ماكروپيزوييدي، اسپاستوييدي، كلوفرم، گرهكي، برشي دروغين، برشي و كلاستيك دلالت بر منشأ نابرجاي نهشته دارد. يافته‌هاي كاني‌شناسي آشكار مي‌كنند كه اين نهشته از دو رخساره اكسيدي ـ قليايي و احيايي ـ اسيدي تشكيل شده‌ و در يك محيط رسوبي بينابيني وادوزـ فرياتيك توسعه يافته است. بررسي‌هاي زمين‌شيميايي آشكار مي‌نمايند كه آهن‌زدايي و تخريب كائولينيت مهمترين فرآيندهاي دخيل طي نهشت مي‌باشند. بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه درجه تمركز عناصري نظير V، Zr، Co، Cu، Ga، Hf، Mo، Sc، U، و Zn در رخساره اكسيدان ـ قليايي و تمركز عناصري چون Ba، Cr، Ni، Pb، Rb، Sr، و Th در رخساره احيايي ـ اسيدي بيشتر است. اختلاف در تمركز عناصر در اين دو رخساره مي‌تواند به رخداد فرآيندهايي نظير جذب سطحي، روبش توسط اكسيدهاي آهن و منگنز، شدت لاتريتي‌شدن و عملكرد سنگ بستر كربناتي به عنوان سد زمين‌شيميايي وابسته باشد.