تبيين ادراكات اختصاصي مرتبط با جنسيت: بر اساس نظريه ادراكات اعتباري علامه طباطبايي

فمينيسم‌ كه بـه ‌عنوان يـك جنبش اجتماعي و سياسي، از سال‌هاي پاياني سده نوزدهم با انگيزه‌هاي گوناگون آغاز شد، تأثيرات خود را در حوزه‌هاي مختلف معرفتي بر جاي گذاشته است. شايد محوري‌ترين‌ نقد‌ فمينيست‌ها كه به يك معنا آبشخور ديگر نقدهاست، اعتراضي است كه آنان به تحليل معرفت و معيار‌هاي رايج آن وارد مي‌كنند. فمنيست‌ها معتقدند‌ اسـتقلال معرفت، عقل و ذهن بشر از اوضاع اجتماعي به‌طوركامل مردود است؛ زيرا افزون ‌بر‌ اوضاع اجـتماعي، احـساسات و عواطف آدمي نيز در عقل و معرفت تأثير دارد كه يكي از مهم‌ترين عوامل اجـتماعي مـؤثر‌ در‌ آن‌، «جنسيت‌» است‌. نسبيتي كه فمينيست‌ها در حوزه معرفت‌هاي زنانه و مردانه مطرح مي‌كنند، ‌پذيرفتني نيست؛ ولي به نظر مي‌رسد تفاوت انديشه‌اي در ميان زنان و مردان و حتي نسبيت معرفتي در ميان آنان را مي‌توان به معناي ديگري تصوير كرد. نويسنده اين مقاله مي‌پندارد اين تفاوت انديشه‌اي از طريق ابداع نظريه‌اي از سوي علامه طباطبايي; درباره امور اعتباري كه به «نظريه ادراكات اعتباري» مشهور شده، تبيين‌پذير است؛ تبييني كه ضمن پوشش صحيح تفاوت‌هاي ادراكي ميان زن و مرد، پيامدهاي ديدگاه‌هاي فمينيستي را ندارد و به نسبيت معرفت‌شناختي در ادراكات حقيقي نمي‌انجامد. براي دستيابي به اين مهم، پس از مروري كوتاه در نظريه ادراكات اعتباري علامه و معناي جنسيت از ديدگاه او، به ارائه سه تبيينِ نو از ادراكات اختصاصي مرتبط با جنسيت بر اساس اين نظريه خواهيم پرداخت. در تبيين نخست از اهداف گوناگون در فاعل‌هاي ادراكي جنسي، در تبيين دوم از احساسات متفاوت جنسي و در تبيين سوم از جريان‌هاي موازي طبيعت كه علامه ذيل بيان نظريه ادراكات اعتباري از آن ياد مي‌كند، استفاده شده است.