مباني نظري ديدگاه علامه طباطبايي در حجيت روايات تفسيري و تعامل با روايات جنسيتي در الميزان

دربارۀ حجيت روايات تفسيري اختلاف‌نظر وجود دارد. برخي قائل به حجيت و بسياري از انديشمندان اسلامي، ازجمله علامه طباطبايي قائل به عدم حجيت‌اند. در مقالۀ حاضر، ادلۀ حجيت خبر واحد از حيث شمول آن بر روايات تفسيري بررسي شده است. نتيجۀ بررسي، عدم شمول ادلۀ حجيت خبر واحد ـ اعم از لفظي و غيرلفظي ـ بر روايات تفسيري و تأييد ديدگاه علامه است. از ديدگاه علامه، روايات تفسيري زماني حجت‌اند كه يا متواتر يا محفوف به قرينۀ قطعيه باشند؛ به‌طوري‌كه از طريق آنها وثوق تام شخصي حاصل شود. در زمينۀ روايات جنسيتي به نظر مي‌رسد علامه با رويكرد متن‌محوري از ذكر برخي روايات چشم‌پوشي كرده است. دقت در مضامين برخي از اين احاديث به‌خوبي ناسازگاري آنها را با مباني كلامي و انسان‌شناختي، ظواهر يا روح كلي قرآن، مسلّمات روايي و مانند آن نشان مي‌دهد؛ چنان‌كه در زمينه علت اعتماد به پاره‌اي ديگر از احاديث تفسيري، به مواردي مانند تواتر يا استفاضه، همسويي و تعاضد مضموني با روايات ديگر و مانند آن تصريح شده است.