وضعيت فقهي ـ حقوقي تعهد ثالث به پرداخت مهريه

در نكاح، زوج مكلف است مهريه را به زن تمليك كند يا آن را به مثابه يك تعهد مالي بر عهده گيرد. درباره جواز تعهد ثالث به پرداخت مهريه دو نظر متقابل وجود دارد؛ اين دو نظر مبتني بر اختلاف در ماهيت نكاح است كه آيا نكاح از معاوضات است يا خير؟ اگر نكاح عقد معاوضي باشد، عوض بايد از ملك كسي خارج شود كه معوض در ملك او وارد مي‌شود. ديدگاه ديگر نكاح را از عقود معاوضي نمي‌داند و درنتيجه پرداخت مهريه از سوي ثالث را صحيح ميداند. دليل متقني بر اينكه مهر لزوماً بايد از دارايي زوج باشد، وجود ندارد؛ بنابراين شخص ثالث مي‌تواند مال خود را به عنوان مهريه قرار دهد يا به پرداخت مهريه متعهد شود. شرط مذكور مي‌تواند در قالب شرط بنايي، ابتدايي و شرط به فعل ثالث در ضمن عقد نكاح ظهور پيدا كند يا در قالب شرط نتيجه به سود ثالث در قرارداد درج شود. همچنين ممكن است ثالث در قالب عقد ضمان يا عقد حواله، به پرداخت مهريه متعهد گردد. تبديل تعهد از طريق تبديل متعهد قالب  ديگري است كه تعهد ثالث در آن مي‌گنجد. در اين مقاله در صدد هستيم اين مسائل را از نظر حقوق تعهدات تحليل كنيم و ضمن بيان صورت‌هاي تعهد مهريه از سوي ثالث، به بيان ماهيت حقوقي اين تعهد بپردازيم.