تاثير اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي در پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان: نقش ميانجي كيفيت خواب، اهمال‌كاري تحصيلي و استرس تحصيلي

پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش ميانجي متغيرهاي استرس تحصيلي، كيفيت خواب و اهمال‌كاري تحصيلي در رابطه علّي اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان دبيرستاني انجام شده است. اين پژوهش توصيفي از نوع مطالعات همبستگي است. جامعه آماري پژوهش همه دانش‌آموزان دبيرستان‌هاي اروميه شامل 204 دانش‌آموز دختر و 156 دانش‌آموز پسر بودند كه به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسش‌نامه اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي تورل و سورنكو (2012)، پرسش‌نامه اهمال‌كاري تحصيلي سولومون و راث بلوم (1984)، پرسش‌نامه استرس تحصيلي سان، دون، هو، خو (2011)، پرسش‌نامه كيفيت خواب پيتزبورگ (1989) و براي پيشرفت تحصيلي از معدل ترم قبل استفاده شد. داده‌ها به كمك همبستگي پيرسون و تحليل معادلات ساختاري تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد كه اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي از طريق ايجاد اهمال‌كاري تحصيلي، كاهش كيفيت خواب و افزايش استرس تحصيلي، بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان اثر غير مستقيم و منفي دارد. اعتياد به شبكه‌هاي اجتماعي، با ايجاد تعلل‌ورزي زياد، موجب افزايش اهمال‌كاري در دانش‌آموزان مي‌شود؛ همچنين سپري كردن زمان طولاني در اين شبكه‌ها، موجب كاهش كيفيت خواب مي‌شود كه هر دوي اين عوامل به نوبه خود باعث ايجاد استرس تحصيلي مي‌شود و موجبات افت تحصيلي را فراهم كند.