ضرورت مفهوم پردازي در علوم اجتماعي با نگاهي به كتاب «انسان شناسي ياريگري»

The necessity of conceptualization in social science, a review of the book “Anthropology of Helping Each Other”

سير مفهوم پردازي و به تبع آن نظريه پردازي به ويژه در حوزه علوم اجتماعي در ايران با نوعي ركود مواجه است. بيشتر فعاليتهاي اين حوزه معطوف به بازآزمايي مفاهيم موجود در منابع غربي بوده و فاقد مباني نظري بومي و مرتبط با جامعه ايراني است. در اين مقاله با مروري بر كتاب « انسان‌شناسي ياريگري» تاليف «مرتضي فرهادي» و با تكيه بر آراي وبر، به خصوص توجه او به مفهوم پردازي و توضيح فرديت تاريخي مي‌خواهم نشان دهم چطور محقق ايراني به فرد تاريخي جامعه خود مي پردازد و در پي توضيح و مفهوم سازي امر يگانه‌ي فضا و زمان جامعه ايران است. مطالعه كتاب «انسان شناسي ياريگري» نشان مي دهد تنها با مفهوم پردازي و رفت و آمد بين عينيت اجتماعي جامعه ايران و ذهنيت انديشمند ايراني است كه مفاهيم در سطح انتزاعي شكل مي گيرند و براي توضيح آنچه انسان ايراني تجربه مي كند به كارمي آيند.

The pathway of conceptualization and consequently, theorization faces with a recession in Iran, specifically in the area of Social Science. Most activities of this area depend on re-examining existing concepts and lacks localized theoretical grounds related to Iranian society. In this paper with a review of the book “Anthropology of Helping Each Other” written by “Morteza Farhadi” and relying on Weber’s views, specially his attention to conceptualization and explaining historical individuality, I want to show how an Iranian researcher addresses a historical individual in his/her society and seeks to explain and conceptualize the unique concept of space and time of Iranian society. Studying the book “Anthropology of Helping Each Other” shows that the concepts are formed in the abstract level only with conceptualization and commuiting between social objectivity of Iranian society and the Iranian scholar subjectivity, and are used to explain what the Iranian human experiences.