لوكاچ و جامعه شناسي فرهنگ واكاوي مفهوم و نسبت جامعه و فرهنگ در انديشه جورج لوكاچ

بدون عنوان

جورج لوكاچ فيلسوف، منتقد ادبي و جامعه شناس انتقادي معاصر، از جمله نظريه پردازان ماركسيست است. او نقشي جدي در اصلاح و بازخواني نظريات ماركس داشته و با بهره گيري فراوان از ميراث فكري آلمان و تلفيق نظريات منتقدين فرهنگ آلماني به نقدي منسجم و نظاممند از فرهنگ مدرن و ساختارهاي جامعه سرمايه داري دست يافته است. لوكاچ بهدليل اتخاذ رويكردهاي ادبي و رومانتيك در مواجهه با سرمايه داري مدرن، بعدها توجه انديشمندان آلماني؛ همچون هايدگر را به خود جلب كرد. لوكاچ با استفاده از روش ماركسيستي متمايز خود توانست عناصر گوناگون زندگي اجتماعي را به مثابه لويك كليت واحد درك كند. در همين راستا، او معتقد بود كه شناخت كليت زماني ممكن است كه فرهنگ (ذهن) و جامعه (عين) معرفتي همسو باشند. از همين­رو، اين مقاله جهت شناخت مفهوم فرهنگ و جامعه و نسبت ميان آن‌ها از ديد اين انديشمند، به مطالعه و واكاوي آراء و نظريات انتقادي او در باب جامعه سرمايه داري مدرن پرداخته است. اين امر از آنرو است كه لوكاچ در عين اعطاي نقشي فعال و مستقل به فرهنگ، مفهومي ديالكتيكي از جامعه ارائه داده و فرهنگ و جامعه را در وابستگي متقابل با يكديگر و تعامل دوسويه در نظر ميگيرد. بر اين اساس، ميتوان با تكيه بر انديشه لوكاچ در زمينه شناخت كليت واقعيت اجتماعي، از طريق تعامل دوسويه فرهنگ و جامعه به توضيح مباني روش­ شناسي ماركسيسم غربي در مطالعات فرهنگي پرداخت.

George Lukacs, a philosopher, literary critic and contemporary critic sociologist, is a Marxist theorist who has a significant role in reforming and revising Marx's theories. He achieved to a coherent and systematic critique of modern culture and the structures of the capitalist society using German intellectual heritage and integrating criticisms of German culture. This paper studies and analyzes Lukács’s critical views on the modern society of capitalism in order to understand the concept of culture and society and the relation between them from his perspective. The result is that, while giving an active and independent role to culture, Lukács presents a dialectical conception of society and views culture and society in a interaction and interdependence