كاربرد فرآيند تحليل سلسله مراتبي و GIS در مكان يابي بهينه شهرك هاي گردشگري ساحلي (مطالعه موردي: ساحل درياچه كافتر)

Application of the analytical hierarchy process and GIS in optimal site selection for coastal tourist towns: A case study of Kaftar lake beach

گردشگري ساحلي يك نوع گردشگري است كه به دليل رشد سريع آن در دهه هاي اخير به عنوان سريع ترين بخش گردشگري شناخته شده است. مناطق ساحلي، به عنوان يكي از جنبه هاي اكوتوريسم، در سال هاي اخير در زمينه جذب گردشگري به دست آورده اند و مناطق ساحلي به عنوان يكي از جنبه هاي مهم گردشگري طبيعي شناخته شده اند. درياچه كافتر شهرستان اقليد يكي از جاذبه هاي زيباي گردشگري ساحلي است كه در طول ايام سال و بخصوص در ايام تعطيلات، گردشگران بسياري را به خود جذب مي كند و يكي از مناطق مستعد گسترش گردشگري ساحلي محسوب مي گردد، اما متاسفانه اين منطقه ساحلي، فاقد هرگونه امكانات و خدمات رفاهي مورد نياز گردشگران است. لزوما تاسيسات و تجهيزات مورد نياز گردشگران در قالب شهرك گردشگري بايد در مكان بخصوصي مستقر گردد كه بيشترين كارايي را داشته باشد. از آنجا كه انتخاب بهترين مكان ايجاد شهرك گردشگري نيازمند شناسايي و تجزيه و تحليل معيارها و شاخص هاي متعددي است، بنابراين در اين پژوهش سعي گرديده است تا با بهره گيري از مدل منطقي بولين در محيط GIS و نيز تكنيك سلسله مراتبي (AHP) بهترين مكان براي ايجاد شهرك گردشگري انتخاب گردد. از اين رو نتايج حاصل از تلفيق لايه هاي اطلاعاتي حاوي كاربري اراضي و عارضه هاي موجود در ساحل درياچه به صورت سه محدوده مستعد ايجاد شهرك گردشگري از نظر معيارهايي مانند تسلط، ساحل قابل دسترسي، هموار بودن زمين، هزينه ساخت و ساز، قابليت آفتاب گيري، مقبوليت و نيز بكر بودن زمين مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت بهترين مكان ايجاد شهرك گردشگري در ضلع شمالي ساحل درياچه انتخاب شد.

Coastal tourism has been rapidly growing in recent decades and is, thus, known as the fastest part of the tourism industry. Beach areas, as one of the aspects of ecotourism, have gained great achievements in attracting tourists and are now popular natural tourist resorts. Kaftar lake in Eghlid is one of the beautiful beach tourist attractions that attracts many tourists annually, especially on holidays. It is considered as a potential region for developing beach tourism, but, unfortunately, there are no facilities and services required by tourists. Buildings and other requirements should be placed at a special spot in a tourist complex with maximum efficiency. Since a lot of standards and indexes need to be analyzed to set up a tourist complex, this research aims at choosing the best location for this purpose by using Boolean logic and AHP technique. After using Boolean logic in a GIS environment, three places of Kaftar lake were examined as potential regions where to establish a tourist complex with such standards as domination of the ground, availability of the beach, flatness of the ground, reasonable construction costs, enough sunshine for sunbathing, and acceptability and originality of the ground. Finally, the best place was decided to be on the northern side of the lake.