كليدواژه :
اسلوب , قصر , سياست , قدرت , اخلاق , نهج البلاغه
چكيده فارسي :
درباره ي جوانب مختلف نهج البلاغه، پژوهش هاي شايسته اي صورت گرفته، ولي در مورد يكي از ابعاد مهمّ بلاغي آن، يعني«اسلوب قصر»، تاكنون مقاله اي نگارش نيافته است. اين درحالي است كه عرب براي بيان اهميّت مضمون جمله اي، از روشهاي تاكيدي گوناگوني بهره مي گيرد كه مهمترين و مؤكَّدترين آنها، «اسلوب قصر» است. «قصر» يعني«تخصيص چيزي به چيزي و نفي ماسواي آن به روشي مخصوص». وجه تاكيد قصر، آن است كه دو جمله در يك عبارت كوتاه فشرده مي شوند. روشهاي رايج و مشهور آن نيز شش روش: نفي و «الّا»، «ضمير فصل»، «انّما»، «تقديم»، «بل، لكن ولا» و «ال جنس» است كه در نهج البلاغه نيز استعمال شده اند. اين مقاله برآن است تا پس از توضيح كوتاهي درباره ي ويژگي هاي فنّي و زيبايي شناختي اسلوب قصر، حسّاس ترين دغدغه هاي فكري امام علي (ع) را در حوزه ي قدرت، حكومت و سياست با توجّه به اين اسلوب، به عنوان قوي ترين شيوه ي تاكيد سخن مورد بررسي قرار دهد. آن حضرت به اين شيوه، مضامين مهمّي را چون: نگاه ابزاري به قدرت و حكومت براي تحقّق عدالت، امنيِت و گسترش آگاهي، ويژگي هاي حكومت حقّ همچون: حقّ محوري، بي اعتنايي حاكمان به دنيا و قدرت، صداقت درگفتار و كردار، انتقادپذيري و فروتني مديران، آگاهي آنان بر ابعاد دين، انتخاب مشاوران امين، توجّه به آسايش و رفاه عمومي و اجتناب از استبداد، ظلم، خدعه و فشار مالياتي و... مورد تاكيد قرار داده اند.
چكيده لاتين :
Nahj-ol-belagha” has been studied from various perspectives, but an important rhetorical feature of this text, namely “the method of Ghasr”, has often been ignored. In Arabic, various emphatic strategies are employed to highlight the significance of topics, the most important of which is “Ghasr”. “Ghasr” means “to dedicate something to something else and to deny its counterarguments using a specific method”. The emphatic point about “Ghasr” is that two sentences are compacted and reduced to one sentence. There are six well known strategies to achieve this as follows: denial and “ella”, “pronoun of fasl”, “ennama”, “taghdim”, “bal, laken, and la”, and “al of jens”, which have been used in “Nahj-ol-belagha”. In the present paper, after a brief explanation of technical and aesthetic features of “method of Ghasr”, an attempt will be made to highlight Imam Ali’s (AS) concerns regarding power, government, and politics. Imam Ali (AS) has employed this rhetorical strategy to discuss and emphasize the following issues: regarding power and governance as tools to materialize justice, security and awareness, propagating justice, ignoring power and worldly benefits by rulers, truthfulness, accepting criticism, humbleness, having a sound command of religion, appointing truthful advisers, avoiding dictatorship and unjust taxes, etc
