تأثير پذيري اشعار لامعي از معلّقه‌ي امرؤالقيس

The Effect of Emra-al-Qeys's Moallaqeh on Lameie's poems

ابوالحسن محمّدبن اسماعيل لامعي گرگاني، از شعراي بنام اواسط قرن پنجم هجري است كه در اشعارش تابع همان سبك و روش شاعران دوره­ ي اول غزنوي است و گاه بعضي از قصايد آنان را جواب گفته است. اشعار لامعى در وصف طبيعت و مدح بزرگان عصر خويش را بحقيقت مي توان گلچيني از سه ديوان فرخي و عنصري و منوچهري دانست. تشبيهات گوناگون و اوصاف او از بيابان و اسب و رسوم و مظاهر مختلف طبيعت ،خواننده را به ياد منوچهري مي اندازد؛ اما جرات او در به كاربردن لغات مهجور عربي در برخي از قصايد از منوچهري نيز بيشتر است. او در مدح ابوالحسن علي بن محمد لاميه اي 56 بيتي سروده كه تا حدي شبيه لاميه­ ي معلقه­ ي امرؤالقيس با 82 بيت است. ساختار كلى قصيده­ ي لامعي؛ همچون شاعر جاهلى با ايستادن بر اطلال و آثار خانه­ ي محبوب و گريستن شروع شده و پس از تغني به ياد روزگاران خوش و گريستن بر رنج فراق و حسرت ايّام وصال، قصد رحيل مي كند و در نهايت، به مدح ممدوح مي پردازد. از آنجا كه معلقه­ ي امرؤالقيس داراي سه بخش اساسي است: توقف شاعر بر اطلال و آثار خانه­ ي محبوب و ياد ايام وصال و گريستن او، وصف ماجراهاي عاشقانه­ي خود مخصوصاً در روز دارة جلجل و وصف آنچه به هنگام آوارگي و بي خانماني ديده است ،نگارنده سعي دارد تا در اين مقاله اشعار لامعي را از نظر ساختار و مضمون و تصوير با معلقه­ ي امرؤالقيس مقايسه نمايد و وجوه تشابه و تفارق آنها را تبيين كند.

Abol-Hasan Mohammad Ibn Ismail Lameie Gorgani, who lived in the mid-5^th century, is one of well-known poets that his works are based on the style practiced in early Ghaznavid dynasty. Some of his poems are a response to the odes of that period. His poems describe nature or eulogize the elite of his time may be, indeed, considered as an imitated amalgam of Farrokhi, Onsori and Manouchehri's anthologies. The reader reminds Manouchehri's works by his metaphorical descriptions of deserts, horses and other manifestations of nature. However, he outdared Manouchehri in using obsolete Arabic words in some of his odes. Lameie has composed 56 couplets in the honor of Abol-Hasan Ali-Ibn Mohammd Lamiehi. These verses are somewhat like Emra-al-Qeys's Moallaqheh with 82 couplets. Structure of his odes like a vulgar poet who moaning over the relics of his beloved's deserted home, goes on by singing in the memory of good old days while shedding tears of regret for missing his beloved and ends in taking a leave with a final eulogy. Emra-al-Qeys's Moallaqheh being composed of these three basic parts too, namely standing on the relics of the beloved's home while wailing, telling love stories especially on Darat Joljol day and describing his experience of vagrancy. The present article aims at the structure, theme and imagery of Lamei's poems in comparison and contrast with Emra-al-Qeys's Moallaqheh.