بررسي مقايسه اي سري مقادير حداكثر و جزئي در تحليل فراواني سيلاب (مطالعه موردي در حوزه هاي آبخيز طالار و بابلرود در استان مازندران)

Comparative study of maximum and partial duration series in flood frequency analysis (Case study in Talar and Babolrud watersheds in Mazandaran Province)

تحليل فراواني سيلاب به عنوان يكي از مهمترين روشهاي برآورد, پيش بيني و مديريت سيلاب در حوزه هاي آبخيز به شمار مي رود. اجراي عمليات سازه اي كنترل سيلاب و مهندسي رودخانه از عمده ترين روشهاي مرسوم در كاهش خطرات سيلاب است كه تحليل فراواني سيلاب از قدم هاي اوليه آن محسوب مي شود. با توجه به عدم كفايت طول دوره آماري سيلابهاي ثبت شده و يا ناقص بودن آمار در ايستگاه هاي هيدرومتري و لزوم استفاده از روشهاي دقيقتر, در اين مقاله روش سري مقادير حداكثر و سري مقادير جزئي به عنوان روشهاي مرسوم در تحليل فراواني سيلاب در تعدادي از ايستگاه هاي هيدرومتري حوزه هاي آبخيز طالار و بابلرود در استان مازندران مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. اين تحقيق نشان داده است كه نتايج روشهاي سري مقادير حداكثر و جزيي در برآورد دبي حداكثر سيلاب به طول دوره آماري حساسيت بالايي داشته كه به وجود و يا عدم وجود مقادير بيش از حد در سري مشاهداتي بستگي دارد. نتايج نشان داده است كه كاربرد سري مقادير جزيي در شرايط فقدان طول دوره آماري مناسب و طولاني مي تواند برآورد قابل مقايسه اي را نسبت به كاربرد روش سري مقادير حداكثر با طول دوره آماري كافي داشته باشد. چنين نتيجه اي اهميت و قابليت روش سري مقادير جزيي در برآورد دبي سيلاب در ايستگاه هاي هيدرومتري با طول دوره آماري اندك را نشان مي دهد.

Flood frequency analysis can be considered as one of important methods of flood estimation, forecasting and management in river basins. Structural river engineering and flood control practices are major convenient flood mitigation approaches, whereas, flood frequency analysis is the first steps to achieve this purposes. In this paper maximum and partial duration series as two convenient flood frequency analysis methods were applied in some hydrometric stations in Talar and Babolrud basin in Mazandaran province, regarding to the lack of the recorded flood data series or missing data in hydrometric stations and necessitate of application of more accurate methods. This research has shown that the results of maximum and partial duration series are very sensitive to the length of the data series, which is depends on the existing of the extreme flood values in observation series. It can be concluded that application of partial duration series can have reasonable estimation in the case of not suitable and short period of data series, in comparison with application of maximum series with an enough data series period. This result can show the capability and importance of partial duration series for flood frequency analysis in hydrometric station with short duration data series.