پايش شاخص ھاي فيزيكو ريختي سواحل جنوب غرب استان خوزستان به منظور بررسي پارامترھاي مؤثر بر بھبود خصوصيات رسوبات ساحلي

Monitoring of Physicomorphology Characteristics of Southwest Coastal of Khuzestan Province in order to investigation the effective parameters on the improvement of engineering

پژوهش حاضر به مطالعۀ شاخص‌هاي فيزيكوشيميايي، كاني‌شناسي، ريخت‌شناسي و دانه‌بندي به‌عنوان پارامترهاي مؤثر در شاخص هاي مكانيكال- عمراني در سواحل جنوب غرب خوزستان به‌ويژه منطقۀ آزاد اروند پرداخته است. بدين منظور درمجموع 20 نمونه از رسوبات سه منطقه خرمشهر، آبادان (چوئبده) و ماهشهر برداشت و افزون بر تعيين شاخص‌هاي فيزيكوشيميايي مانند EC و PH، با روش هاي پراش پرتوايكس (XRD)، ميكروسكوپ الكتروني روبشي (SEM) و دانه‌بندي ليزري (LPSA) مورد آناليز قرار گرفتند. EC نمونه هاي مورد مطالعه در محدودۀ 5/15 -31/8 قرار مي‌گيرد كه كمترين ميزان EC متعلق به خرمشهر و بيشترين ميزان نيز به رسوبات برداشتي از سواحل آبادان تعلق دارد. با توجه به رابطۀ معكوس EC با افزايش خوردگي سازه‌هاي بتني‌، بنابراين در تثبيت رسوبات ساحلي آبادان با روش‌هاي حاوي تركيبات سيماني، بايد از سيمان ضدسولفاته بهره گرفت. بر اساس داده‌هاي XRD نيز كاني‌هاي كلسيت و گاهي دولوميت پراكنش بسيار بالايي در سواحل موردمطالعه داشته كه حضور اين تركيبات كربناته نيز لزوم بهره‌گيري از روش‌هاي تثبيت آهك‌پايه مانند سيمان-آهك، سيمان- آهك- سيليس را نشان مي‌دهد. همچنين وجود كاني‌هاي تبخيري مانند هاليت و ژيپس لزوم استفاده از روش‌هاي تثبيت ضد خوردگي را افزايش مي‌دهد. بر اساس داده‌هاي SEM، ريخت‌شناسي كروي، شكل غالب بر سواحل موردمطالعه را شامل مي‌شود كه در كنار ميكرومورفولوژي صفحه‌اي ناشي از وفور كاني‌هاي كلسيت، جورشدگي مناسبي را در عمل تثبيت سواحل ايجاد مي‌نمايد. بررسي ميانگين Q10-Q50-Q90% در رسوبات نشان‌دهندۀ دانه‌بندي غالب در بازۀ 1 تا 21 ميكرومتر است. غالب بودن تركيبات ريزدانه مبني بر فراواني بالاي ذرات سيلت و رس در رسوبات ساحلي در مناطق مورد مطالعه نشان مي‌دهد كه به‌كارگيري مواد با دانه‌بندي بزرگ‌تر نيز مي‌تواند در افزايش باربري سواحل مؤثر باشد.

In This research, we investigated physicochemical, mineralogical, morphological and aggregation attributes as effective parameters in mechanical-civil engineering indices in the southwest coast of Khuzestan, especially Arvand Free Zone. In this regard, 40 collected samples were analyzed using X-ray diffraction (XRD), Scanning Electron Microscope (SEM), LPSA and EC methods. Based on EC results, EC range from 5.15-31.8 and the lowest and highest value belongs to Khorramshahr and Abadan, respectively. Due to the inverse EC relation with the increased corrosion of concrete structures, therefore, antiseptic cement should be used in stabilizing Abadan coastal sediments with methods containing cement compounds. According to XRD data, calcite and dolomite minerals have a very high distribution on the coasts. The presence of these carbonate compounds also requires the use of stabilizing lime base such as cement-lime, cement-lime-silica. Minerals such as halite and gypsum increase the need for anti-corrosion stabilization methods. According to SEM data, spherical morphology has a dominant shape on the studied beaches. Also, plate micromorphology, caused by the abundance of calcite minerals, provides an appropriate sorting in the process of coastal fixation. The Q10-Q50-Q90% in studied sediment indicates sediments grain range from 1 to 21 μm. The fine granularity of coastal sediments in the study areas shows that the use of larger granulation materials can also be effective in increasing coastal stabilization.