ارزيابي عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ هاي بهاره كلزا در دو سال زراعي با شرايط آب و هوايي مختلف

Evaluation of Yield and Yield Components of Canola Spring Genotypes in Two Years with Different Climate Conditions

عملكرد دانه و روغن، اجزاي عملكرد، صفات زراعي و درصد روغن 18 ژنوتيپ بهاره كلزا در يك آزمايش دو ساله با شرايط آب و هوايي متفاوت (83-1381)، در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گنبد بررسي گرديد. نتايج تجزيه مركب دو ساله داده هاي آزمايش نشان داد كه اثر سال بر طول دوره رشد، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه و عملكرد دانه و روغن در سطح يك درصد معني دار بود. اگرچه كاهش طول دوره رشد در سال دوم آزمايش سبب كاهش معني دار وزن هزار دانه ژنوتيپ ها گرديد، ولي مساعد بودن شرايط آب و هوايي و افزايش تعداد ساعات آفتابي طي مراحل گلدهي و تشكيل دانه، سبب افزايش تعداد دانه در بوته و در نتيجه افزايش معني دار عملكرد دانه و روغن در سال دوم نسبت به سال اول آزمايش شد. ميانگين عملكرد دانه در سال اول و دوم آزمايش به ترتيب 2359 و 3318 كيلوگرم در هكتار بود. وزن هزار دانه هيبريدهاي هايولا 401 (به ترتيب 4.64, 4.59 و 4.52 گرم براي هيبريدهاي هايولا 401 خارجي، صفي آباد و برازجان) و هايولا 420 (4.72 گرم) به طور قابل توجهي بيشتر از ژنوتيپ هاي ديگر بود. بيشترين درصد روغن (45.6 درصد) مربوط به ژنوتيپ آپشن 500 بود. هيبريد هايولا 420 به ترتيب با توليد 3560 و 2049 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه و روغن را داشت و با توجه به عملكرد بالا و خصوصيات زراعي مطلوب به نظر مي رسد كه اين هيبريد مي تواند همراه با هيبريد هايولا 401 به عنوان ارقام مناسب جهت كشت در مناطق شرقي گلستان توصيه شوند.

Seed and oil yield, yield components, agronomic traits and oil percentage of 18 canola spring genotypes were evaluated in a two year experiment with different climate conditions at Agricultural Research Station of Gonbad during 2002–2004. The experiment was a randomized complete block design with four replications. The results of combined analysis showed that the effect of year was significant on the number of days from emergence to physiological maturity, resistance to lodging, the number of grains per pod, 1000 seed weight and seed and oil yield at the 1% level. In the second year of the experiment, decrease in the number of days from emergence to physiological maturity resulted significant decrease in 1000 seed weight, however existence of good climate condition, greater sunshine during flowering and seed formation periods resulted in increase in seed and oil yield (because of the decrease in lodging and increase in the number of seed per pod). The seed yield of the second and the first year of experiment were 3318 and 2359 kgha-1, respectively. The 1000 seed weight of Hyola 401 and Hyola 420 hybrids were more than those of other genotypes. The 1000 seed weight of Foreign Hyola 401, Safiabad Hyola 401, Borazjan Hyola 401 and Hyola 420 hybrids were 4.59, 4.64, 4.52 and 4.72 g, respectively. Option 500 had the highest oil percent (45.61%).The Hyola 420 hybrid had the highest seed (3560 kgha-1) and oil (2049 kgha-1) yield. Regarding of high yield and good vegetative characters, it seems that this hybrid and Hyola 401 can be recommended for planting in east part of Golestan