بررسي عملكرد پنبه و اجزاي آن در دو روش آبياري قطره اي و شياري

Investigation on Yield and Yield Components of Cotton in Drip and Furrow Irrigation Methods

آبياري قطره اي كه در زراعت گياهان رديفي كاربرد دارد ضمن كاهش مصرف آب شرايط محيطي و رطوبتي ناحيه ريشه را تغيير داده و سبب افزايش بهره وري آب مي شود. بدين منظور تحقيقي در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خراسان، ايستگاه تحقيقات پنبه كاشمر در سال هاي 1381 و 1382 به مدت دو سال انجام شد و در آن دو روش آبياري شياري و قطره اي مورد مقايسه قرار گرفت. اين پژوهش در قالب اسپليت پلات در پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا درآمد. فاكتورهاي اصلي مورد مطالعه مقادير آب مصرفي در سه سطح 50, 75 و 100 درصد نياز آبي و فاكتور فرعي، روش آبياري شياري و قطره اي (تيپ) بودند. نتايج نشان داد كه ميزان عملكرد در سال اول آزمايش در تيمارهاي مختلف اختلاف معني داري نداشت و در مقايسه ميانگين ها به روش دانكن نيز همه آن ها در يك گروه قرار گرفتند، اما در سال دوم آزمايش ميانگين عملكرد در تيمار روش آبياري معني دار شد. در مقايسه دو روش آبياري، بيشترين مقدار عملكرد مربوط به تيمار روش شياري 3755.8 كيلوگرم در هكتار و در روش تيپ 2821.2 كيلوگرم در هكتار بود، كه 16 درصد كاهش داشت. كارايي مصرف آب در روش قطره اي به ميزان 61 درصد نسبت به روش شياري افزايش يافت. اجزاي عملكرد شامل تعداد بوته در مترمربع، تعداد قوزه در بوته، وزن قوزه و تعداد شاخه در دو روش آبياري با يكديگر اختلاف معني داري نداشتند. از نظر مقادير مختلف آب در تيمارهاي مختلف نتايج نشان دادكه ميزان آب مصرف شده در روش آبياري قطره اي (ميانگين سه سطح مقدار آب آبياري) 7002.38 متر مكعب در هكتار و در روش آبياري شياري (ميانگين سه سطح مقدارآب) 14111.8 مترمكعب در هكتار بود كه نشان مي دهد در روش قطره اي ميزان آب مصرف شده 50.4 درصد نسبت به روش شياري كمتر بود. بيشترين كارايي مصرف آب آبياري در روش تيپ 0.34 و كمترين آن در روش شياري 0.21 كيلوگرم در مترمكعب به دست آمد.

Drip irrigation that is applicable in row crops leads to decrease in water use, changes the environmental and humidity conditions of root and increases water productivity. In order to compare drip and furrow irrigation methods, a research was conducted in Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan for two years (2002-2003). Statistical design was split plot adopting complete randomized block with three replications. Main plots were amount of irrigation water, 50, 75 and 100 percent of crop water requirement, and sub plots were irrigation methods drip (tape) irrigation and furrow irrigation. The results, showed that crop yield was not significantly different in any of the treatments in the first year, but it was significantly different in irrigation methods in the second year. Yield in drio irrigation (2821.2 kgha-1) was 16% less than that in furrow irrigation (3755.8 kgha-1), but water use efficiency in drip irrigation was 61% more in furrow irrigation method. Yield components such as number of plants per square meter, number of bolls per plant, weight of boll and number of branches were not significantly different in two irrigation methods. Total water used (mean of 3 irrigation water) in drip and furrow irrigation methods were 7002.38, 11464.9 cubic meter per hectare, respectively. It was concluded that irrigation water in drip irrigation was 50.4 percent less than that in furrow irrigation. The most and the least water use efficiency were 0.34 kgm-3 in drip and 0.21 kgm-3 in furrow irrigation.