اثر تلفيق اوره با كود دامي و دو نوع كمپوست (لجن فاضلاب و پسماند شهري) بر عملكرد دانه، برگ و ساقه گندم و غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم آن‌ها

براي استفاده مؤثر از كودهاي شيميايي و آلي، كاهش آلودگي محيط‌زيست و دستيابي به كشاورزي پايدار، مصرف تلفيقي كودهاي آلي و شيميايي توصيه شده است. لذا، اين پژوهش براي بررسي تأثير تلفيق كود دامي، كمپوست پسماند شهري و كمپوست لجن فاضلاب شهري با اوره بر عملكرد و غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم دانه، برگ و ساقه گندم (Triticum aestivum L.) رقم الوند، در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 15 تيمار و سه تكرار در شرايط مزرعه اي و در كرت‌هايي به ابعاد 2 × 1.9 متر مربع انجام شد. تيمارها شامل 1شاهد (بدون مصرف كود آلي و اوره)، 2كود اوره (kg/ha150)، 3كود اوره (kg/ha300)، 4كمپوست پسماند شهري (t/ha30)، 5كمپوست پسماند شهري (t/ha30)+ كود اوره (kg/ha150)، 6كمپوست پسماند شهري (t/ha60)، 7كمپوست پسماند شهري (t/ha60)+ كود اوره (kg/ha150)، 8كمپوست لجن فاضلاب شهري (t/ha30)، 9كمپوست لجن فاضلاب شهري (t/ha30)+ كود اوره (kg/ha150)، 10كمپوست لجن فاضلاب شهري (t/ha60)، 11كمپوست لجن فاضلاب شهري (t/ha60) + كود اوره (kg/ha150)، 12كود دامي (t/ha30)، 13كود دامي (t/ha30) + كود اوره (kg/ha150)، 14كود دامي (t/ha60)، و 15كود دامي (t/ha60)+ كود اوره (kg/ha150) بودند. نتايج نشان داد كه مصرف 300 كيلوگرم اوره در هكتار نسبت به تيمار شاهد، عملكرد دانه و غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم دانه، ساقه و برگ گندم را افزايش اما عملكرد ساقه را كاهش داد. مصرف 150 كيلوگرم اوره در هكتار بر عملكرد برگ اثر معناداري نداشت اما تلفيق آن با 60 تن كمپوست پسماند شهري عملكرد برگ را نسبت به شاهد و 60 تن كمپوست پسماند شهري به‌طور معناداري افزايش داد. تلفيق 150 كيلوگرم اوره با 30 و 60 تن كمپوست لجن فاضلاب، كمپوست پسماند شهري و كود دامي عملكرد دانه و ساقه و غلظت نيتروژن و فسفر آن‌ها را نسبت به شاهد و اوره و كودهاي آلي به‌تنهايي افزايش داد. مصرف كمپوست لجن فاضلاب، كمپوست پسماند شهري و كود دامي عملكرد دانه و غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم دانه، ساقه و برگ گندم را نسبت به شاهد افزايش داد اما اثر آن‌ها بر عملكرد ساقه و برگ به نوع كود آلي و سطح آن بستگي داشت. بيشترين عملكرد و غلظت نيتروژن و فسفر دانه، ساقه و برگ گندم در تيمارهاي تلفيق كودهاي آلي با اوره مشاهده شد. به‌طوركلي، در اين پژوهش مشاهد شد كه براي كاهش مصرف كود هاي نيتروژن، بهبود تغذيه نيتروژن، فسفر و پتاسيم گندم و بهبود كيفيت آن و افزايش عملكرد گندم، مصرف توأم 60 تن كود دامي و 150 كيلوگرم اوره در هكتار بهترين تيمار بود. بااين‌حال، اگر كود دامي در دسترس نباشد، مي‌توان مصرف 60 تن لجن فاضلاب شهري يا كمپوست پسماند شهري به همراه 150 كيلوگرم اوره در هكتار را در شرايط مشابه توصيه كرد.