كليدواژه :
ﺣﻤﺎﺳﻪ , ﻣﻠﺤﻤﻪ , ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ , ادب ﻋﺮﺑﯽ , ادب ﻓﺎرﺳﯽ
چكيده فارسي :
ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻧﻮع ادﺑﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻬﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از روزﮔﺎر ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ بسياري از ﻣﻠﻞ و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﭘﯿﺪاﯾﺶ اﯾﻦ ﻧﻮع ادﺑﯽ در ادﺑﯿﺎت ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻠﺘّﻬﺎ درﮔﺮو وﺟﻮد ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﺗﺎرﯾﺨﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ و ﻧﯿﺰ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ادﺑﯽ و ﻫﻨﺮي ﺧﺎﺻﯽ دارد. ﺑﯽﮔﻤﺎن ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﮥ ﻓﺮدوﺳﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه-ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺘﻮن ﺣﻤﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎن، ﻫﻢ ﺑﺮ آﻣﺪه از ﭼﻨﯿﻦ اوﺿﺎع و ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص اﺳﺖ و ﻫﻢ درﺑﺮدارﻧﺪة ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﻣﺘﻦ ﺣﻤﺎﺳﯽ. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ، ﻣﻠﺤﻤﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻋﯽ ﺷﻌﺮ- داﺳﺘﺎن در ادﺑﯿﺎت ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺸﻬﻮراﺳﺖ وﮔﺎه آن را در ﻣﻌﻨﯽ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ، ﭼﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺑﺮ اﺳﻄﻮره اﺳﺘﻮار اﺳـﺖ ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﻣﻠﺤﻤﻪ ﻣﺒﻨﺎي اﺳﺎﻃﯿﺮي ﻧﺪارد و ﺑﻪ ﻋﻼوه، ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﯿﺪاﯾﺶ و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ادﺑﯽ و ﻣﺤﺘـﻮاﯾﯽ ﺷـﻌﺮ ﻣﻠﺤﻤﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ اﺛﺮ ﺣﻤﺎﺳﯽ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺎﺳﯽ دارد. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﭘﯽ ﺗﺒﯿﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎ از راه ﻣﻘﺎﯾﺴﮥ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﻮن ﻣﻠﺤﻤﯽ و ﺳﻨﺠﺶ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ دو ﻧﻮع ﺷﻌﺮ- داﺳﺘﺎن اﺳﺖ
