اثر هيوميك اسيد بر فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيدانت و عملكرد كرچك (.Ricinus commonis L) در شرايط كمبود آب

Effect of Humic Acid on Activity of Antioxidant Enzymes and Yield of Castor Bean (Ricinus commonis) under Water Deficit Condition

تاثير هيوميك اسيد بر فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدانت در كرچك با اجراي آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك ­هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال 1394 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج بررسي شد. فاكتورهاي آزمايش شامل تيمارهاي آبياري با 3 سطح شامل آبياري در 80 درصد ظرفيت زراعي (S1) (نرمال)، آبياري در 65 درصد ظرفيت زراعي (S2) (تنش ملايم) و آبياري در 50 درصد ظرفيت زراعي (S3) (تنش شديد) در كرت اصلي و هيوميك اسيد در 4 سطح (عدم محلول­ پاشي، 1، 2 و 3 بار محلول ­پاشي) در كرت فرعي در نظر گرفته شدند. در اين بررسي عملكرد دانه، وزن صد دانه، تعداد كپسول در بوته و آنزيم­ هاي آنتي اكسيدانت مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اثر محلول­ پاشي هيوميك اسيد بر وزن صد دانه و ميزان آنزيم­ هاي آنتي اكسيدانت در سطح 1% معني دار بوده و مقايسه ميانگين ­ها حاكي از اين بود كه محلول­ پاشي هيوميك اسيد مي­ تواند اثر كمبود آب را تا حدودي جبران كند به­ طوري­كه ميزان سوپر اكسيد ديسموتاز، گلوتاتيون پراكسيداز و كاتالاز در شرايط سه بار محلول ­پاشي به ترتيب در S2، 38/8، 34/75 و 37/88 و در 15/S3، 26/63، 41 و 43/14 درصد نسبت به عدم محلول ­پاشي با هيوميك اسيد افزايش يافتند. در مجموع، مي­ توان گفت هيوميك اسيد به دليل اثرات مختلف فيزيولوژيكي علاوه بر افزايش عملكرد كرچك، مي تواند در جهت كاهش اثرات تنش كمبود آب نقش مؤثري ايفا نمايد، به طوري­كه افزايش ميزان فعاليت آنزيم­ هاي آنتي اكسيدانت تحت تاثير اين تركيب مي ­تواند يك راهكار در مناطق خشك به حساب آمده و كاهش عملكرد را تا حدودي جبران كند.

To evaluate the effect of humic acid on activity of antioxidant enzymes in castor bean a split plot experiment based on completely randomize block design with four replications was carried out at Islamic Azad University, Karaj Branch in 2014. Treatments were irrigation with three levels [irrigation at 80% of field capacity (S1) (normal), irrigation at 65% of field capacity (S2) (mid stress) and irrigation at 50% of field capacity (S3) (high stress)] assigned to main plots and humic acid with four levels (without foliar application, one time, twice and three times foliar application) to sub plots. In this study traits like seed yield, 100 seed weight and antioxidant enzymes were estimated. The results showed that the effect of humic acid was significant at 1% level on 100 seed weight and activity of antioxidant enzymes. Mean comparisons indicate that foliar application of humic acid could compensate relative effect of water deficit. It was also revealed that the rate of superoxide dismutase, glutathione peroxidase and catalase were increased with three times of humic acid foliar applications by 38.8, 34.75 and 37.88 percent under mid stress drought and 26.63, 41.15 and 43.14 percents under high stress drought as compared to control, respectively. Overall, it can be said that use of humic acid have different physiological effects. Humic acid not only increases seed yield of castor bean it also have a positive role in reducing water deficit effects and increasing activity of antioxidant enzymes.