نقش دانش بومي در توسعه ي پايدار منابع آب و خاك روستايي (مطالعه موردي: روستاي قصاب ذالكان شهرستان بابل)

The role of indigenous knowledge in sustainable development of rural soil and water resources (Case study: Ghasab Zalelkan Village, Babol city)

قدرت بخشي به جامعه­ ي محلي از طريق بو م سازي و بر پايه ­ي دانش بومي يكي از گفتمان‌هايي است كه در عرصه­ ي پارادايم ­هاي جديد توسعه مطرح و مورد توجه زيادي قرار گرفته است. بوم ي­سازي در ارتباط با برخورد جامعه با روند دگرگوني از سنتي به مدرن و نحوه­ ي برخورد يا تعامل جامعه درون مدار با جامعه بيروني مفهوم پيدا مي‌كند. در اين تحقيق با استفاده از دو نوع پرسشنامه، تفاوت دانش بومي و رسمي در زمينه منابع طبيعي موجود در روستا به­ ويژه آب و خاك به بررسي ديدگاه سرپرستان خانوار آنان پرداخته شد. با استفاده از 64 پرسشنامه در روستاي قصاب ذالكان شهرستان بابل استان مازندران امتيازات دانش بومي و رسمي با دو رويكرد صفر و يك و كم - متوسط و زياد بررسي گرديد. نتايج نشان داد سرپرستان خانوار روستاي مورد مطالعه 13/16 درصد در زمينه ­ي دانش بومي به سازگاري آن و 92/28 درصد در زمينه­ ي دانش رسمي به علمي بودن آن راي داده­اند. همچنين ساير پارامترها در هر دانش به ترتيب اولويت­ بندي گرديدند. از سوي ديگر با بررسي راهبردهاي دو دانش بومي و رسمي به ­منظور حفظ منابع آب و خاك در روستا دانش بومي با 056/48 درصد نسبت به دانش رسمي با 077/42 از ديدگاه جامعه ­ي روستايي سازگاري و كارآيي بالاتريي را نشان مي­دهد. با استفاده از نتايج اين پژوهش مي­توان ميزان پذيرش آهنگ نوآوري 979/5 درصدي را در روستاي مذكور مشخص نمود و فناوري مورد پذيرش اين روستا نظير محصول، دستاورد و يا فناوري كه در آينده انتقال پيدا مي­كند بايد با دانش محلي سازگار و قدرت پاسخگويي به مشكلات روستايي به لحاظ دانش رسمي را داشته باشد.

Empowering the local community through localization and based on indigenous knowledge is one of discourses that propounded in new development paradigms. Localization is in relation to dealing community with transformation trend from traditional to modern. In this study, using two questionnaires, investigated heads of households view point about the difference between indigenous and formal knowledge in the field of natural resources in rural especially water and soil. Using the 64 questionnaire in Ghasab Zalekan village, Babol city, Mazandaran province, distinctions of formal and indigenous knowledge were evaluated with two approaches zero and one and low, medium and high. The results show that in this village, vote to 13.16 percent to indigenous knowledge adaptively and 28.92 percent to formal knowledge scientifically. As well as, other parameters in each knowledge were ranked. Also, with investigating strategies of this two kind of knowledge to conserve soil and water resources, the indigenous knowledge with 48.056 percent is more efficient and adaptive. The results show 5.979 percent acceptance rate about innovation and new technologies such as product, achievements and technologies must be adapted with indigenous knowledge and be responsible to rural problems