جستاري بر انسان شناسي - نشانه شناسي شهري و نقش آن در خوانايي فضاهاي شهري (مورد كاوي: شهر اصفهان)

An exploration on anthropology-urban semiotics and its role in urban spaces readability (A case study of Esfahan City)

در رويكردي انساني به شهر، شهر را مي توان معلول زيست انسانها در محدوده هاي جغرافيايي مشخص و تعريف شده اي دانست كه اين محدوده ها بواسطه حضور انسانها و فعاليتها و روابط انساني آنان مشخص مي گردند. چنانچه نياز انسانها را به دو دسته تقسيم نماييم؛ مادي و معنوي شهرها نقش قابل توجهي در پاسخگويي به اين نيازها خواهند داشت كه البته آنچه در اين مقاله مشمول نظر بوده توجه به بعدي معنوي و انساني شهرهاست كه در اين مقاله تحت عنوان زيباشناسي شهري مورد توجه قرار گرفته است زيرا با رشد فزاينده شهرها و روند رو به رشد شهرنشيني اين بعد ك مكم به دست فراموشي م يرود و تنها شهرها فضاهايي ميگردند در جهت پاسخگويي به نيازهاي مادي شهروندان و اين فرايند با پيامدهاي ناخوشايندي همراه خواهد و « كوين لينچ » بود كه يكي از آنها از بين رفتن و تنزل هويتهاي شهري م يباشد. در اين مقاله سعي م يگردد تا با تكيه بر نظر عوامل اساسي كه او در شكلگيري سيماي شهر در ذهن شهروندان و خوانايي و نماياني شهر مطرح نموده بر ويژگيهاي زيباشناختي اين عوامل در تقويت خوانايي و نماياني شهر تأكيد گردد و جهت پاسخگويي به پرسشهاي پژوهش، شهر اصفهان را به سبب ويژگيهاي متمايز آن نسبت به ساير شهرهاي ايران كه سبب انتخاب آن نيز به عنوان پايتخت فرهنگي جهان اسلام نيز بوده مورد مطالعه قرار دهيم كه نتايج حاصل از اين پژوهش عبارتند از: - رودخانه زاينده رود مهم ترين نقش را در شكل گيري سيماي شهر در ذهن شهروندان نسبت به ساير نشانه ها دارا مي باشد كه البته حضور نشانه هاي نمادين چون سي و سه پل و پل خواجو اين نقش را تقويت نمود ه اند. از ديد عوام شهر زيبا به شهري اطلاق م يگردد كه داراي فضاي سبز مناسب بوده، تميز و پاكيزه باشد و در شب از روشنايي مطلوب و مناسبي نيز برخوردار باشد. نشانه هايي كه از لحاظ مكاني در موقعيتي واقع گشت هاند كه مرتب در نقطه ديد شهروندان هستند و هر روز با آن نشانه ها رو به رو مي گردند در خوانايي و شكل گيري سيماي شهر در ذهن شهروندان به خصوص اگر به صورت مجموعه اي از نشانه ها به صورت يك مجموعه به هم پيوسته و منسجم باشند و مؤثرتر عمل م ينمايند بنابراين در زيباسازي فضاهاي شهري موقعيت مكاني نشانه ها بايستي مورد توجه قرار گيرد. ميان دو بافت قديم و جديد شهر اصفهان از لحاظ ويژگيهاي گرافيكي و زيباشناختي تفاوت مشهود مي باشد كه به خوبي اين تفاوتها را در شكل و فرم خانه ها، مغازه ها و مراكز تجاري، اجناس مغازه ها و مراكز خريد، اسامي مغازه ها، پوشش دختران و زنان، نوع اتومبيل ها، وجود اماكن مذهبي و ... مشاهده نمود.

فاقد چكيده