دلالت عاطفي شعر از ديدگاه نظريه بيان در تحليل تائيه دعبل

Emotional Signification of Poetry from Expression Theory Point of View: the case of Da’bal’s Taeiah

«نظريۀ بيان» يكي از نظريه هاي زيبايي شناسي است كه شرط لازم هنر را بيانگريِ عاطفي ميداند. از اين ديدگاه، شعر اثري هنري است كه تجربۀ عاطفي شاعر را به مخاطب انتقال ميدهد تا وي آنرا باز تجربه كند. لذا اين نظريه بر سه ركن بنيان دارد: انتقال عاطفه از سوي شاعر، شعر به عنوان وسيلۀ انتقال عاطفه، دريافت عاطفه از سوي مخاطب. چون شعر از عناصر زباني پديد ميآيد و عناصر زباني پيشاپيش در شبكۀ زبان كاربرد دارند، در اين نوشتار از ديدگاه تحليل دلالت زباني بر قصيدۀ تائيۀ دعبل خزاعي متمركز ميشويم و عنصر عاطفه در دلالتِ اين شعر را بررسي ميكنيم. اين تحليل بر اساس تحليل «معناي درون زباني» و «معناي بيرون زباني» انجام ميشود. بر اين اساس، دلالت درون زبانيِ شعر مجراي عاطفه در خود شعر است؛ و دلالت بيرون زبانيِ شعر مجراي جريان عاطفه در انتقال عاطفه از سوي شاعر و همچنين مجراي دريافت عاطفه از سوي مخاطب است. دلالت درون زبانيِ تائيه، در محور شعر، بر مبناي اصل «باهم آييِ همنشيني» تحليل ميشود؛ دلالت بيرون زباني اش، در محور انتقال عاطفه از سوي شاعر، نظر به بافت سروده شدن تائيه تحليل ميشود؛ و دلالتِ بيرون زباني اش، در محور دريافت عاطفه از سوي مخاطب، مستند به آراء منتقدان در مقام مخاطب تحليل ميشود.