نظام زيبايي‌شناختي گفتمان در هم‌كنشي صدا و نور بر مبناي قصه «ياري خواستن حليمه از بتان»

The Aesthetic System of Discourse in the Interaction of Sound and Light: Based on the Story of “Halima’s Asking Help of the Idols”

در مقالة پيش­رو، نحوة تحقق نظام زيبايي‌شناختي گفتمان در قصة «ياري­خواستن حليمه از بتان» از دفتر چهارم مثنوي بررسي و تحليل شده است. تعامل و هم‌كنشي دو عامل ادراكي-حسي «صدا» و «نور» در پي‌رنگ اين قصه، نقش بارزي ايفا مي‌كند و اساس شكل‌گيري معنا در آن‌هاست. بررسي كاركرد نشانه - معناشناختي اين دو عامل نشانگر آن است كه بر زيرساخت اين داستان، نوعي نظام زيبايي‌شناختي حاكم است. اين نظام، در فرايندي ادراكي-حسي و رخدادي و با حضور عناصري مانند عاطفه، حس، رخداد و شوش تحقق مي‌يابد. مسئله‌اي كه طرح مي‌شود اين است كه چگونه دو عامل نور و صدا در فرايند هم‌كنشي و ادراكي-حسي، شرايط گفتماني جديدي را ايجاد مي‌كنند و معنايي نامنتظر مي‌آفرينند. از اين‌رو، پرسش بنيادين پژوهش حاضر اين است كه اين دو عامل چگونه مي‌توانند سبب تحقق نظام زيبايي‌شناختي و استعلاي گفتمان شوند. همچنين اين پرسش مطرح مي‌شود كه كاركرد چنين فرايندي چيست. درواقع، هدف از پژوهش حاضر، بررسي نحوة شكل‌گيري نظام زيبايي‌شناختي در قصة مورد بحث و تبيين كاركرد نشانه-معناشناختي آن است. فرض ما اين است كه دو عامل «صدا» و «نور»، فضايي هم‌كنشي را شكل مي‌دهند. اين وضعيت، فضايي حسي، رخدادي و شوشي را در گفتمان رقم مي‌زند كه نتيجة آن، تحقق نظام زيبايي‌شناختي و وضعيت استعلايي حضور است

In the present paper, the realization of aesthetic system of discourse is analyzed in the story of “Halima’s Asking Help of the Idols” in the fourth book of Mathnavi. Collaboration and interaction between “sound” and “light”, as two forces, play a significant role in this story’s plot; on the basis of which meaning is formed. Examining the semiotic function of these two factors suggests that a kind of aesthetic system governs the infrastructure of this story. This system is realized in a sensory-perceptual and event-based process and with elements such as affection, sense, event, and state. The issue that arises is how light and sound in an interactive and sensory-perceptual process form a new discourse and create an unpredicted meaning. The main question addressed in this study is how these two factors can lead to the realization of the aesthetic system and transcendence of the discourse. Also, the question arises as to what the function of such a process is. In fact, the purpose of the research is to investigate the formation of the aesthetic system in the discussed story and explain its semio-semantic function. Our hypothesis is that the two factors of sound and light form an interactive atmosphere. This creates a sensory, event-based, and state space in the discourse; as a result of which the aesthetic system and the transcendental status of presence are realized.